بافت
سبک (شنی): دارای ذرات درشت، چسبندگی کم،
مواد غذایی اندک، مواد آلی کم، زهکشی و
نفوذپذیری بسیار خوب، تخلخل زیاد و دارای
وزن حجمی کم.

  بافت
متوسط (لومی): دارای مقادیر متناسبی از شن
و رس و سیلت است. ذرات متوسط، چسبندگی مناسب،
مواد غذایی مناسب، مواد آلی متعادل، زهکشی
و نفوذپذیری خوب، تخلخل مناسب و دارای وزن
حجمی متوسط.

  بافت
سنگین (رسی): ذرات بسیار ریز، چسبندگی زیاد،
مواد غذایی زیاد، مواد آلی زیاد، زهکشی
و نفوذپذیری ضعیف، تخلخل کم و دارای وزن
حجمی زیاد.

  از
خصوصیات شیمیایی مهم خاک، ظرفیت تبادل
کاتیونی خاک، مقدار و شکل‌های مختلف عناصر
غذایی خاک و یا واکنش خاک (pH) می‌باشد.

  ظرفیت
تبادل کاتیونی خاک:
ذرات کلوئیدی خاک یعنی رس و هوموس دارای
ظرفیت تبادل کاتیونی مختلفی می‌باشند.
این ذرات دارای بار منفی بوده و کاتیون‌های
(یون‌های مثبت) مختلف که در واقع عناصر
موجود در نمک‌های معدنی و کودهای شیمیایی
هستند را در سطح خود نگهداری می‌کنند. چون
این کاتیون‌ها با کاتیون‌های دیگر قابل
تعویض یا تبادل هستند، به این پدیده تبادل
کاتیونی گفته می‌شود. در اثر این عمل، عناصر
غذایی که توسط ذرات کلوئیدی حفظ و نگهداری
می‌شوند از شسته شدن محافظت می‌شوند و
از دسترس گیاه خارج نمی‌شوند. ریشه‌ها
و تارهای کشنده گیاه همواره با سطح کلوئیدهای خاک موجود در محلول خاک در تماس بوده و می‌توانند
به تدریج عناصر و مواد غذایی را از محلول خاک یا مستقیماً از سطح کلوئیدها جذب کنند.
البته باید توجه داشت که یون‌های منفی
(آنیون‌ها) نیز به مقدار قابل توجهی در
محلول خاک وجود دارند ولی این یون‌ها توسط
ذرات کلوئیدی خاک جذب و تثبیت نمی‌شوند
و از اینرو با انجام عملیات آبیاری پی در
پی  شستشه  شده و از دسترس ریشه گیاه
خارج می‌شوند.

  وقتی
ریشه گیاه یک عنصر غذایی با بار مثبت مانند
پتاسیم (K⁺)، کلسیم ((Ca²⁺، منیزیم (Mg²⁺)، آمونیوم ( NH₄⁺)، آهن (Fe²⁺)، منیزیم (Mn²⁺)، مس (Cu²⁺)، روی (Zn²⁺ ) را از محلول خاک جذب می‌کند
به ازای تعداد بار مثبت هر یون جذب شده،
یک یا دو یون H+ آزاد می‌نماید. این موضوع
اسیدی شدن خاک در اثر جذب کاتیون‌ها توسط
ریشه را تشریح می‌کند.

  وقتی
ریشه گیاه یک عنصر غذایی با بار منفی مانند
کلر (Cl^-)، نیترات (NO₃^-)، فسفات (HPO₄^-)، سولفات (SO₄^2-) را از محلول خاک جذب می‌کند
به ازای تعداد بار منفی هر یون جذب شده،
یک یا دو یون OH^- یا HCO3^- (بی‌کربنات) آزاد می‌نماید.
این موضوع قلیایی شدن خاک در اثر جذب آنیون‌ها
توسط ریشه را تشریح می‌کند.

  واکنش خاک (اسیدیته یا pH):
واکنش خاک مربوط به اسیدی یا قلیایی بودن
آن می‌باشد که لگاریتم منفی غلظت یون هیدروژن
در خاک می‌باشد و از صفر تا چهارده متغیر
است. خاکی که مقدار زیادی یون هیدروژن در
سطح کلوئیدهای خود جذب کرده باشد دارای
خاصیت اسیدی قوی و pH پایین است. خاک‌های قلیایی
با اسیدیته بیشتر از 9 و خاک‌های خیلی اسیدی
با اسیدیته کمتر از 4، محیط نامناسبی برای
ریشه ایجاد می‌کند که مستقیماً اثر سمی
بر ریشه گیاه دارد. اثرات غیر مستقیم اسیدیته
روی خاک مربوط به قابلیت استفاده عناصر
غذایی است. به عبارت دیگر اسیدیته خاک روی
حلالیت مواد غذایی و شکل دسترسی آنها برای
گیاهان دخالت دارد. برای مثال در خاک‌های
اسیدی (7(pH< مواد غذایی مثل کلسیم و
مولیبدن کمتر قابل استفاده هستند و حلالیت
بعضی از عناصر غذایی مثل آهن، آلومینیوم
و منگنز زیاد شده و باعث مسمومیت گیاه می‌شوند.
حال آنکه در خاک‌های قلیایی (7(pH> عناصر غذایی مثل آهن، منگنز
و روی کمتر قابل استفاده می‌باشند. به طور
کلی بیشتر عناصر غذایی در 7>pH>6 قابل جذب هستند و از
اینرو اغلب گیاهان در این محدوده بهترین
رشد و عملکرد را دارند.

  بهترین خاک برای تولید محصولات گلخانه‌ای، خاکی
با بافت سبک و متوسط یا شنی-لوم (Sandy
Loam) می‌باشد زیرا
هم دارای عناصر و مواد غذایی لازم می‌باشد
و هم از تخلخل و زهکشی خوبی برخوردار است.

  به
طور کلی یک بستر کاشت مناسب باید داری ویژگی‌های
زیر باشد:

  1) دارای
بافت و ساختمان مناسب باشد. 2) دارای مواد
مغذی و معدنی باشد. 3) دارای مواد آلی باشد.
4) دارای منافذ کافی (تخلخل) بوده و از تهویه
خوبی برخوردار باشد. 5) دارای زهکشی مناسب
باشد. 6) دارای اسیدیته مناسب باشد. 7) دارای
املاح (شوری) مناسب و متعادل باشد. 8) عاری
از آفات و بیماری‌ها و بذور علف‌های هرز
باشد.

  در
چنین بستری عملیات کاشت بذر و کنترل‌ علف‌های‌
هرز و کنترل آفات و بیماری‌های ریشه‌ای
بهتر انجام‌ می‌گیرد. در ضمن بین آب، هوا
و مواد غذایی یک تبادل مناسب و متعادل بوجود
می‌آید و ریشه‌ها به آسانی آب و مواد غذایی
را جذب کرده و در نتیجه گیاه رشد بهتری داشته
و کیفیت و کمیت محصول افزایش می‌یابد.  

  چند
نکته:

   قبل
از کشت خاک را آزمایش می‌کنند و از مواردی
مانند بافت خاک، شوری، اسیدیته و درصد املاح
و عناصر مختلف آن اطلاع کسب می‌نمایند
تا به راحتی بتوانند برای اصلاح آن تصمیم
بگیرند.

   اگر
در کشت محصولات گلخانه‌ای زودرسی محصول
مورد توجه باشد از خاک شنی-لوم که تخلخل
و تهویه خوبی دارد استفاده می‌شود و اگر
هدف تولید محصول بیشتر و عملکرد بالاتر
باشد از خاک‌ رسی-لوم که مواد غذایی بیشتری
دارد استفاده می‌شود.

   حداقل
عمق خاک بایستی 50-30 سانتیمتر باشد. در صورتی
که قشر خاک گلخانه کم عمق است از منطقه‌ای
با خاک مناسب و مطمئن، خاک را به گلخانه
انتقال داده و عمق خاک گلخانه را به انداره
مورد نیاز افزایش می‌دهند.

  در
برخی از زمین‌ها، بستر زیرین (بیش از عمق
30-25 سانتیمتری) از لایه‌ای آهکی، سخت و
غیر قابل نفوذ تشکیل شده است که بایستی
با استفاده از زیرشکنهای مناسب ساب‌سویلر
به شکستن آن اقدام نمود.

   خاک  
بایستی دارای زهکشی خوب و عاری از املاح
گچ و آهک باشد و نیز سطح آب زیرزمینی پایین
باشد. اگر زهکشی کافی نباشد ریشه‌ها به
علت خفگی در اثر زیادی آب و عدم تهویه مناسب،
آسیب خواهند دید و اگر زهکشی بستر بیش از
حد باشد و یا بافت بستر فوق‌العاده سبک
باشد آب‌شویی مواد غذایی را در پی خواهد
داشت. در صورت نفوذپذیری کم و زهکشی نامناسب،
می‌توان از لوله‌های مشبک پلی‌اتیلن
یا سفالی در زیر سطح خاک استفاده نمود.

   خاک‌های
سنگین و یا خاک‌هایی که دارای نمک زیاد
باشد اصلاً برای گلخانه مناسب نیستند زیرا
تهویه، آب‌شویی و ضدعفونی این گونه خاک‌ها
بسیار مشکل می‌باشد و مطمئناً به رشد ریشه
صدمه ی‌زند

مآر(mar) : مار دهانة کم عمق با کف مسطح است هنگام انفجارهای بخاری بالای دودکش آتشفشانی بوجود می‌آید. اندازة مارها از قطر 200 تا 6500 پا و عمق 30 تا 650 پا تغییر می‌کند. مارها اغلب با آب پر می‌شوند و دریاچه‌ می‌سازند.

مافیک (Mafic) : کلمة مافیک به سنگ آذرین یا ماگمای تیره رنگی که دارای میزان بالایی آهن و منیزیم است برمی‌گردد. برای مثال اولیوین، اوژیت و هیپرستن کانی‌های مافیک هستند.
ماگما (Magma) : ‌ماگما سنگ مذابی‌ست که سنگ‌های آذرین از آنها بوجود می‌اید. ماگما می‌تواند انواع سنگ‌ها را تشکیل دهد، مانند بازالت، آندزیت، داسیت، گابرو و ریولیت.
حجره ماگمایی (magma chamber) : حجرة ماگمایی غار زیرزمینی پراز ماگمای گازدار است. این ماگما از آتشفشان به بیرون می‌ریزد.

میدان مغناطیسی (magnetic field) : میدان مغناطیسی زمین از قطب شمال تا قطب جنوب را در برگرفته و در طول تاریخ زمین‌شناسی بارها معکوس شده است. کوسه‌ها و برخی جانداران می‌توانند از میدان مغناطیسی زمین برای تعیین موقعیت خود در مهاجرت‌ها استفاده می‌کنند.

مگنیتت (magnetite) : مگنیتیت کانی آهن دار سیاه تا خاکستری فرمول شیمیائی آن Fe oFe2O3 است و سختی این کانی 5/5 تا6 ، وزن مخصوص 1/5 تا 2/5 ، رنگ خاکة آن سیاه و در تمام دنیا یافت می شوند.

ابسیدین موهوگنی (mohogany obsidian) : ‌ابسیدین موهوگنی یا اشک آپاچ ابسیدین قهوه‌ای شیشه‌ای و درخشانی‌ست که در جریانهای گدازه‌ای یافت می‌شوند.ابسیدین هنگامی بوجود می‌اید که گدازه چگال آتشفشانی به سرعت سرد شوند. اغلب ابسیدین‌ها دارای 70 درصد سیلین هستند. سختی ابسیدین 5 و وزن مخصوص آن2/35 است.

مالاکیت (malachite) : ‌مالاکیت سنگ نیمه قیمتی کدر با لایه‌های سبز روشن و بسیارتیره است. این سنگ معمولاً در معادن مس پیدا می‌شود و دارای 75 درصد مس است. مالاکیت هزاران سال پیش در یونان باستان در جواهرسازی به کار می‌رفته. مالاکیت معمولاً بصورت منحنی و صیقلی و همراه با تزئینا ت نقره به کار می‌رود. حکاکی‌های روسی روی مالاکیت بصورت مینیاتور و در مقیاس بزرگ و یا در لوازم خانگی معروف است. سختی مالاکیت‌ها و وزن مخصوص آن 8/3 است. این کانی در سیستم بلوری منوکلینیک متبلور شد و گاهی برای افزایش دوام و بهبود ظاهرش، با روغن، واکس و یا مواد سخت کننده پوشیده می شود.

چکش پذیر (malleable) : فلزات چکش پذیر، فلزاتی هستند که می‌توان به راحتی با چکش بر روی آنها کار کرد. طلا و نقره استرلینگ از فلزات بسیار شکل‌پذیر هستند.

گوشته (mantle) : ‌گوشته یکی از لایه‌های زمین است که بین پوسته و کرة مذاب قرار گرفته .

مارکازیت( Marcasite ) : مارکازیت سنگ نیمه قیمتی فلزی درخشانی ست که در واقع پیریت آهن دار است. این کانی معمولاً بصورت تخت پرداخت شده و در جواهر سازی به کار برده می شود.

انقراض عمومی( Mass extinction ) : انقراض عمومی فرآیندی ست که طی آن تعداد زیادی از گونه های جانوری ناگهان از بین می روند. دایناسورها و سایر گونه ها طی انقراض K-T که احتمالاً به علت برخورد یک شهابسنگ با زمین بوده از بین رفته اند.

ماو- سیت- سیت( Maw- sit – sit ) : ماو- سیت – سیت، گوهر سبز، کانی هاست که دارای رگه های سبز تیره تا سیاه و گاهی لکه های سفید است. سنگ اصلی کدر تا نیمه شفاف است. سختی آن 6 و وزن مخصوصش 5/2 تا 5/3 است. این سنگ در برم ه یافت می شود و شبیه به ژاده ایت است، اما در واقع از آن خانواده نمی باشد. این سنگ اولین بار در سال 1963 توسط یک گوهرشناس سویسی به نام ادوارد گوبلین( Eduard Gubelin ) کشف شد. اگرچه ترکیب شیمیایی دقیق آن مشخص نیست اما دارای کروهیت، اورییت، ژادهایت کرم دار، سیمپلکتیت، آمفیبول کرم دار و سایر کانی های روشن تر است.

ملی( Melee ) : ملی، به الماس کوچک زیر 20 قیراط گفته می شود.

تخت کوه( Mesa ) : تخت کوه یا مسا، سرزمینی ست که دارای ناحیه ای تخت روی دایواره های شیب دار است . این پدیده معمولاً در نواحی خشک بوجود می آید.

دوران مزوزوئیک( Mesozoic Era ) : دوران مزونیک تا عصر خزندگان، در 65 تا 245 میلیون سال پیش وجود داشته که به سه دور تریاس، ژوراسیک و کرتا سه تقسیم می شود، دایناسورها، پستانداران وگیاهان گلدار در این دوران تکامل یافتند و ابر قاره ی پانگه آ در این دوران شکسته شد. این دوران با انقراض عمومی خزندگان به پایان رسید.

سنگ دگرگونی( Metamorphic rock ) : سنگ دگرگونی، سنگی ست که تحت تأثیر گرما و فشار درون زمین فشرده و تغییر یافته است.

شهاب سنگ( Meteor ) : شهاب سنگ، سنگ آسمانی ست که وارد جو زمین شده و معمولاً هنگام افتادن دنباله ی آتشینی می سازد. گاهی به آن ستاره ی پرتابی هم می گویند که اغلب آنها از برخورد به زمین، از بین می روند.

سنگ آسمانی( Meteorite ) : سنگ آسمانی، شهاب سنگی ست که به زمین افتاده. سنگ های آسمانی از جنس سنگ،آهن یا سنگ – آهن هستند.

سنگ آسمانی کوچک( Meteorid ) : سنگ های آسمانی کوچک، سنگ های یا قطعات کوچک فلزی هستند که در فضا سیر می کنند.

الماس مکزیکی( Mexican diamond ) : الماس مکزیکی اصطلاح غلطی برای سنگ بلورین است.

یشم مکزیکی( Mexican diamond ) : یشم مکزیکی اصطلاح غلطی برای سنگ کلیست استالا کمیتی رنگ شده است.

ملیکا( Mica ) : میکا کانی نرم، سبک وشفافی ست که به ورقه های انعطاف پذیر نازک شکسته می شود(درواقع این کانی دارای جهت رخ کاملی است.) این کانی در عایق های الکتریکی و حباب لامپ به کار برده می شود. میکا دارای 30 نوع مختلف مثل زرد، سبز، خاکستری، بنفش، سفید و قهوه ای است. سختی آن 5/2 و وزن مخصوصش 3 است. ذرات ریز میکا، به سنگ قیمتی ارونتورین درخشش خاصی می دهند.

ریز بلور( Microcrystalline ) : ریز بلور، نوعی ساختاری بلوری ست که در آن بلورهای بسیار ریز هستند، بطوریکه تنها با میکروسکوپ می توان آنها را دید.

میکرون( Micron ) : میکرون واحد طولی برابر با 001/0 میلی متر است.

اثر شیر و عسل( Milk and honey effect ) : اثر شیر و عسل، اثری ست که بر اساس آن رنگ ظاهری سنگ ها مطابق با جهت نور از شیری تا عسلی تغییر می کند. وقتی نوری به سنگ می تابد، یک طرف سنگ شیری و طرف دیگر عسلی است. هنگامی که جهت نور تغییر می کند، .رنگ ها نیز تغییر می کنند. کریزوبریل چشم گربه ای این پدیده را از خود نشان می دهند.

میلیون( Million ) : یک میلیون برابر، هزار هزار است. دایناسورها یک میلیون سال قبل زندگی می کردند.

کانی( Mineral ): کانی، جسم جامد طبیعی با ترکیب شیمیایی خاص است که اتمهای آن معمولاً دارای الگوی منظمی هستند.

دور میوسن( Miocen epoch ): دور میوسن، محدوده ی زمان زمین شناسی است که از 5 تا 24 میلیون سال قبل به طول انجامیده است. در دور هیوسن پرندگان امروزی و بسیاری از پستانداران مانند اسب ها، سگ ها، خرس ها، میمون های آمریکای جنوبی و میمون های بی رم جنوب اروپا تکامل یافتند. راماپتیکیوس( Ramapithecus ) که احتمالاً جد اولیه ی انسان است نیز در این دورر بوجود آمده. در مقایسه با دوره های قبلی( الیگوسن وقبل از آن پلیوسن)، آب و هوا در این دور نسبتاً گرم بوده است. همچنین علفزارهای فراوانی وجود داشته(علف ها در این زمان متنوع شدند)، اما بخش های درونی قاره ها نسبتاً خشک بود و جنگل های کاج شمالی بوجود آمدند. این دوره در ایران با زایش پتانسیل‌های معدنی مس و جایگیری سفره‌های نفتی همزمان بوده است.

زمردهای مغول( Mogul emerald ): این زمرد های هندی متعلق به مغول های هند مانند شاه جهان(سازنده ی تاج محل) بودند که با دعاهای مقدس حکاکی شده بودند.

موهوروویچ، آندریجا( Mohorovicic, Andrija ) : آندریجا موهوروویچ(1857 تا 1936 ) ژئو فیزیکدان یوگسلاو بود که بعد از آزمایش بر روی امواج لرزه ای زمین لرزه ی 1909 دره ی کولپا( Kulpa Vally )، تئوری مرز بین پوسته و گوشته ی بالایی که در حدود 50 کیلومتری زیر سطح زمین قرار دارد را عنوان کرد. هم اکنون این ناحیه را ناپیوستگی موهوروویچ یا موهو می گویند که در آن امواج زمینلرزه سرعت بیشتری می یابند. دهانه ی آتشفشانی در بخش تاریک کره ی ماه نیز به نام وی نام گذاری شده است.

ناپیوستگی موهوروویچ( Mohorovcic discontinuity ): ناپیوستگی موهوروویچ پوسته و گوشته فوقانی زمین را از هم جدا می کند.

ماده سختی
تالک 1
کهربا، ناخن، عاج، پوسته، زغال سیاه 5/2
طلا 3-2
برنز، مرجان، مروارید 3
آهن 4
شیشه 5
اپال 5/6-5/5
متسیت، کلسرونی، کوارتز، فولاد(چاقوی جیبی) 7
سپینل 8
یاقوت، سافیرت(کروندوم) 9
الماس 10

مقیاس موس( Mohs scale ): مقیاس سختی موس، مقاومت مواد در برابر خراش(سختی) را نشان می دهد. در این مقیاس که از 1 تا 10 درجه بندی شده، ماده ای سخت تر از دیگری ست که بتواند آنرا خراش دهد. برای مثال یک الماس با سختی10، یک گارنت با سختی 5/6 تا 5/7 را خراش خواهد داد، اما عکس این امکان پذیر نیست، پس الماس سخت تر از گارنت است. این مقیاس توسط کانی شناس استرالیایی فردریش موس( Friedrich mohs;1773-1839 ) ابداع شد.

موآسانیت (Moissanite): موآسانیت کانی سختی است که دکتر فردنیان آنری موآسان (Dr. Henri Moissan 1825-1907) شیمیدان فرانسوی و برنده جایزهنوبل آن را در شهاب‌سنگ آهنی که دردیابلوکانیون (Diablo Canyon) آریزونا پیدا شده و حاوی مقدار کمی موآسانیت بود، کشف کرد. رنگ موآسانیت از بی‌رنگ تا سبز، آبی و زرد تغییر می‌کند. ترکیب شیمیایی آن (SiC) کاربیدسیلیس است که بدان کاربوراندوم (carbarundum) هم می‌گویند. بلورهای موآسانیت شفاف تا نیمه‌شفاف هستند و دارای سختی 25/9 و وزن مخصوص 1/3، 2/3 است. موآسانیت رشد داده شده صنعتی آن ماده‌ای ارزان‌قیمت است که ساینده / عالی است که با نام تجاری وسیلیسیوم کارباید یا کاربوراندوم در بازار به فروش می‌رود. نوع رشد داده شده درشت بلور رنگین آن گوهر است.

مولداویت( Moldavite ): مولداویت، سنگ قیمتی سبز تیره، شیشه ای، نیمه شفاف و کمیابی ست که تنها در بوهمیا( Bohemia ) ی جمهور چک یافت می شود. این سنگ یک تکتیت( سیلیسی ست که در اثر برخورد شهاب سنگ با سطح زمین و ذوب ضربه ای سنگ های اطراف بوجودمی آیند. مولداویت در اواخر سال 1800 در جایی که شهاب سنگی در حدود 7/14 میلیون سال قبل با زمین برخورد کرده بود، کشف شد. سختی این کانی 5/5 تا 5/6 است و تداخل های حبابی گاز و آهن- نیکل در آن معمول است. این شیشه ی طبیعی از قبل از تاریخ در جواهرسازی، اشیاء مذهبی و لوازم تزیینی کاربرد داشته است.

منوکلینیک( Monoclinic ): کانی های منوکلینیک، ساختار بلوری داردند که در آن یک محور تقارن دوچین وجود دارد. یشم، مالاکیت و ماه سنگ منوکلینیک هستند.

آتشفشان تک منشاء( Monogenetic volcano ): آتشفشان تک منشاء، آتشفشانی ست که طی دوره ی زمانی نسبتاً کوتاه و فوران منفردی شکل گرفته باشد. اغلب آتشفشان های منوژنتیک، بازالتی هستند.

یاقوت مونتانا( Montana ruby ): یاقوت مونتانا در واقع یک گارنت پیروپ است.

ماه سنگ( Moon stone ) : ماه سنگ، سنگ نیمه قیمتی ست که از فلد جنس سپارهای آلبیت و ارتوکلاز تشکیل شده است. این سنگ معمولاً آبی – سفید است، اما می تواند بی رنگ، نارنجی، خاکستری و یا حتى قرمز باشد. ماه سنگ به حالت صیقلی برش می خورد و در قرن بیستم بسیار متداول بود، سختی این سنگ 6، وزن مخصوص آن 57/2 و سیستم بلوری آن منوکلینیک است. آدولاریا نوع معمول ماه سنگ است. الیگوکلاز که نوع دیگری از کانی فله سپار است، نوع دیگری از ماه سنگ است. لابرادوریت و آلبیت( انواع دیگر فلد سپار و از خانواده ی فلدسپار) نیز به ندرت ماه سنگ می سازند.

مورگانیت( Morganite ): مورگانیت، سنگ قیمتی صورتی شفاف تا نیمه شفافی که در واقع نوعی بریل دار با ترکیب شیمیاییُSi6O18Be3Al2 است. منبزیم موجود در مورگانیت به آن رنگ صورتی میدهد. این کانی دارای سختی 5/7 تا 8 و وزن مخصوص 71/2 تا 9/2 است. این کانی دارای رخ ضعیف بوده و شکننده است. به منظور بدست آوردن رنگ صورتی خالص تری از مورگانیت و حذف لکه های زرد آن، از روش پرداخت حرارتی استفاده می شود. نام مورگانیت، از اسم صنعتکار و مجموعه دار جواهر آمریکایی، پیرپونیت مورگان( J.Pierpoint Morgan ) گرفته شده است. این کانی در برزیل، ماداگاسکار، ایتالیا، پاکستان، موزامبیک، نامیبیا، آمریکا و زیمباوه پیدا می شود.

آگات قره ای( Moss agat ): آگات قره ای داندریتی یا سنگ موچا نوعی آگات سبز است. این سنگ کلسدونی ست با تداخل ها اینتریتی(درخت مانند) زیبای سبز رنگ(قرمز یا سیاه) از کانی هوزنبلاند. سختی آگات قره ای 5/6 تا 7 و وزن مخصوص 6/2 است. آگات قره‌ای سبز در هند و برخی جاهای دیگر یافت می شود.

مادرمروارید( Mother of pearl ): مادرمروارید پوشش رنگین کمانی درون صدف اوسترا را گویند. مادرمروارید در جواهرآلات، دکمه ها و جاهای دیگر به کار می رود.

موکائیت( Moukaite ): موکائیت سنگ نیمه قیمتی از نوع ژاسپر است که رنگ آن از قرمز – قهوه ای تا صورتی با نوارهای طلا و سفید است.

کوه( Mountain ) : کوه سرزمین طبیعی مرتفعی روی زمین و بلندتر از تپه است.

جریان گلی( Mud flow ): جریان گلی یالاهار یا جریان گلی مختلط روانی از سنگ، آب و سایر مواد است.

مایا( Maya ): مایا یعنی میلیون ها سال قبل.

مایا یای ( Maya yay ): نامی برمه ای برای بهترین کیفیت شفافیت یشم است.

آتش عارف( Mystic fire ): آتش عارف یا توپاز عارف یا توپاز باران، توپازی است که با پوششی از لایه‌ی اتم های فلزی( که با روشی به نام رسوبگذاری خلاء) رنگ پررنگ تری به آن داده شده است. این سنگ با سختی 8، دارای رنگ قرمز، سبز، بنفش و خاکه ی آبی شناخته می شود

 آیا تاکنون فکر کردید که GPS چگونه موقعیت جغرافیایی و ارتفاع  یک نقطهرا تعیین میکند  و دقت GPS به چه عواملی بستگی دارد ؟

تعیین موقعیت با استفاده از سیگنال های رادیویی نیاز به اندازه گیری اختلاف زمان سیگنالهایی دارد که از مکان های معینی می آیند . دو برج رادیویی ، یکی در شرق و یکی در غربرا فرض کنید . همچنین  فرض کنید  که شما به عنوان گیرنده این امواج در وسط این دو برجایستاده اید . سیگنال های رادیویی از هر دو برج دقیقا به طور هم زمان و با سرعت یکسال ارسال میشوند . گیرنده ای که در وسط دو برج قرار دارد( گیرنده شما ) ، اولین سیگنالی را که وارد میشود و مدت زمان را تا ورود دومین سیگنال ثبت میکند .

فرض کنید که سیگنال غربی قبل از سیگنال شرقی به گیرنده شما برسد . اگر اپراتور موقعیتهای دقیق دو برج رادیویی ، سرعت امواج رادیویی و اختلاف زمان بین دو سیگنال را بداند ،میتواند یک موقعیت یک بعدی را محاسبه کند . شما میتوانید جایگاه خود را بر روی خط بین دو برج رادیویی شناسایی کنید . اطلاعات یک موقعیت به صورت یک بعدی کافی نیست .چنانچه ۳ برج رادویی مورد استفاده قرار گیرد یک تعیین موقعیت دو بعدی را میتوان انجام داد و در نتیجه شما میتوانید طول و عرض جغرافیایی آن نقطه را محاسبه کنید . سیستم تعیین موقعیت جهانی GPS بر اساس اصولی مشابه کار میکند . در حقیقت ماهواره ها جایگزین برج های رادیویی شدند ، که در مدار

۲00، ۲۰  کیلومتری زمین قرار دارند .

GPS در سال ۱۹۶۰ زیر نظر نیروی هوایی ایالات متحده شکل گرفت . در سال ۱۹۷۴ سایر شاخه های سرویس نظامی به آن پیوست و یه ناواستار ( NAVSTAR) تغییر نام  یافت . ولی GPS همچنان بر جا ماند . در سال 1995 این سیستم بطور کامل عملیاتی قلمداد گردید  و با هزینه 10 میلیون دلار رو به تکامل گذار .24 ماهواره که هر 12 ساعت کره زمین را دور میزنند ، جهان را کاملا پوشش میدهند . در سال 1972 آزمایش های انجام شده نشان داد که بدترین مورد دقت این سیستم 15 متر و بهترین  مورد دقت 1 متر بوده است . در مورد دقت این سیستم ، نوعی نگرانی اشاره براین داشت که ممکن است دشمنان ایالات متحده این سیستم را بر  علیه آن به کار برند . لذا دو نوع دقت به صورت کاربران مجاز ( نظامی) و غیر مجاز ( شخصی ) به اجرا در آمد.

گیرنده های نظامی نسبت به گیرنده های شخصی دقت بیشتری دارند ( 1 متر ) . دقت گیرنده های شخصی بر حسب دسترسی موردی بین 15 متر تا 100 متر فرق میکند . هر ماهواره سیگنالی را میفرستد که شامل کد های دقیق (P) ، کد های دستیابی غیر دقیق  (  CA) و  اطلاعات وضعیت ماهواره است . شبیه همه ناوبری های رادیویی ، همه ماهواره ها سیگنال های خود را دقیقا همزمان میفرستند تا کاربر بتواند اختلاف زمان سیگنال های ورودی را اندازه گیری کند . زمان سیستم ماهواره ای ، زمان GPS نامیده میشود . زمان به گیرنده کاربر میرسد . دو گیرنده در هر نقطه ای از جهان که باشند ، زمان یکسانی را  با اختلافی کمتر از میلی ثانیه خواهند داشت . زمان GPS دقت زیادی دارد. زیرا هر ماهواره درون  خود از ساعت اتمی دقیقی بهره میبرد .
همچنین گیرنده باید از موقعیت  و مسیر ماهواره ها آگاه باشد .لذا فهرستی از موقعیت ماهواره ها ارسال میشو د .برای اولین بار که گیرنده شروع به کار میکند، 15 دقیقه وقت لازم است تا یک نقطه ثابت را به دست آورد . زیرا ابتدا اطلاعات مربوط به موقعیت ماهواره ها را بارگذاری میکند . سایت های کنترل زمینی مسیر ماهواره را ردیابی میکنند و اطلاعات دقیق ماهواره ها را نگهداری می نمایند .
هر ماهواره کد های منحصر به فرد ، یعنی کدهای P  و CA را در اختیار دارد . بنابراین گیرنده میتواند ماهواره ها را از یکدیگر تشخیص دهد . کدهای P پیچیده تر از کد های CA هستند و فقط کاربران  نظامی ( ایالات متحده ) میتوانند آنها را شناسایی کنند . زیرا گیرنده های آنها برای مقایسه سیگنالهای ورودی ، ارزش کدهای P  را در حافظه نگه میدارند و اختلاف زمانی بین کدهای  P  با دقت بیشتری نسبت به کد های CA اندزه گیر میشوند و در نتیجه گیرنده های نظامی با دقت بیشتری نسبت به گبرنده های شخصی اندازه گیری ها را انجام میدهند .
گیرنده های شخصی تفاوت های زمانی بین ورودی کدهای CA را اندازه گیری میکنند و درنتیجه  از دقتی در حدود 15 متر بهره مند هستند . اگر سیگنالهای رادیویی دقیقا همزمان فرستاده  نشوند ، گیرنده نمیتواند به طور دقیق موقعیت را محاسبه کند . در نتیجه به طور عمدی تغییراتی در زمان رسیدن سیگنالها انجام میکیرد تا کاربران شخصی  دقت زیادی نداشته باشند .
منبع خطای دیگری وجود دارد که بر روی فرکانس سیگنال گیرنده های شخصی تاثیر میگذارد  که دخالت یونسفر نامیده می شود . زمانی که یک سیگنال رادیویی از بین الکترون های آزاد یونوسفر عبور میکند ، تاخیر اندکی به وجود میاید.این مشکل در مورد گیرنده های گران قیمت تا حد زیادی بر طرف شده است .

جهنم سرگردان

شب را نوشیده‌ام .
وبر این شاخه‌های شکسته می‌گریم.
مرا تنها گذار
ای چشم تبدار سرگردان!
مرا با رنج بودن تنها گذار.
مگذار خواب وجودم را پرپر کنم.

دوست عزیز آقای محمدالباقر رئیسی قبولی شما را در آزمون کارشناسی ارشد با رتبه 12 آبخیزداری و 6 بیابان را تبریک گفته و از خداوند منان آرزوی مدارج بالاتر را خواهانیم.
جمله ای از محمد عزیز :
از میان کسانی که برای دعای باران به بالای کوه میروند تنها دعای کسانی که با خود چتر برده اند برآورده می شود .

همچنین دوست عزیز آقای مهدی جعفری قبولی شما را هم در رشته مدیریت با رتبه 10 تبرک گفته و برای شما آرزوی موفقیت در تمام مراحل زندگی را از خدای بزرگ می خواهیم .
آقا مهدی عزیز دوست دارید کجا تحصیل کنید؟
اگر خدا قبول کند شیراز
چرا؟
چون شیـــــــــــــــــــــــراز عشـــــــــــــق منه

همچنین به تمامی دوستانی که در آزمون ارشد قبول شده اند تبریک عرض می کنیم من جمله :
آقایان سعید احمد آبادی - اسفندیار جهانتاب(28 مرتع ) - حامد عزیزی -مجید خزایی- رضا ( 54آبخیزداری)
در ضمن همه این اقایان عضو تیم فوتسال ایران اتمی ( کسب مقام سومی جشنواره دانشجویی ) هستند با مربیگری پرویز رسولی زاده و برای آنها آرزوی موفقیت می کنیم.

A : اهمیت مصرف کوددرحاصلخیزی خاک

یکی از موجودات زنده ای که به خاک وابسته است گیاه است . گیاه برای رشد و ادامه زندگی خود ، جائی که هست بایستی باندازه کافی مواد غذائی وجود داشته باشد . در خاک بطور طبیعی عناصر متعددی وجود دارد . فقط میزان این عناصر در هر زمان بقدر کافی وجود ندارد . خاکی که روی آن کشت و زرع میشود بمرور زمان مواد غذائی درون خاک آن کاهش می یابد .
در اینجاست که اهمیت تغذیه گیاهی شروع میشود . درختان نیاز سالیانه مواد غذائی خود را از زمین جذب مینمایند چنانچه مواد غذائی جذب شده جایگزین نگردد در آن صورت کمبودهائی در عملکرد و یا کیفیت محصول بوجود خواهد آمد . برای جلوگیری از چنین وضعیتی عناصر مورد نیاز به حد کافی بایستی اضافه نموده و آنرا تقویت نمائیم .

B : جذب و انتقال مواد غذائی :

ریشه عامل اصلی جذب مواد غذائی است . در شرایط خیلی محدود سایر قسمتهای اندام گیاه که در بالای خاک وجود دارند نیز میتوانند مواد غذائی را جذب نمایند ولی هیچوقت باندازه مورد نیاز نمی توانند مواد غذائی را جذب نمایند .
برای جذب از راه ریشه به وجود یک سیستم ریشه مناسب و خوب نیاز است . گیاهان آب و مواد غذائی را توسط ریشه های موئی گرفته و به اندامها میرسانند . روی این اصل وجود یک ریشه افشان انبوه سبب جذب آسان و مناسبی برای گیاه بوجود خواهد آورد .

همچنین بافت خاک و رطوبت موجود در آن تاثیر زیادی در جذب مواد غذائی خواهد داشت . از طرفی ریشه در جستجوی مواد غذائی درون خاک دنبال عناصر میگردند که قابلیت جذب خوبی داشته باشند و یا قابلیت جذب آنها بالا باشد . ریشه عناصر مواد غذائی را با استفاده از خصوصیات فیزیکی و شیمیائی از روش اسمزی با تبادل یونی و تماسی جذب مینمایند که با استفاده از جذب سلولی انتقال می یابند . انتقال مواد غذائی از پایین بطرف بالا و بالعکس صورت میگیرد . یعنی مواد غذائی از سمت ریشه سمت برگ و میوه رفته که در اثر فتوسنتز مواد غذائی مجدداً به ریشه و سایر اندام گیاه نقل مکان می یابند.


C : چگونه مواد غذائی مورد نیاز درختان و گیاهان را تعیین مینماییم :


برای تعیین کودهای مورد نیاز روشهای فنی بکار گرفته میشود از جمله :

آزمایشات مزرعه ای
آزمایش خاک
آزمایش گیاه
آثار کمبود در گیاه
روشهای رادیو ایزوتوپها

1 - روش آزمایشات صحرائی و مزرعه ای

قدیمی ترین روش ، آزمایشات صحرائی و یا مزرعه ای میباشد . برای تعیین میزان کود مورد نیاز بهترین نتیجه را خواهد داد . ولی این روش زمان و هزینه زیادی را در بر خواهد داشت .در این روش قطعاتی را انتخاب و میزان و انواع مختلف کود را به زمین داده و بهترین آنها را انتخاب مینماید .

2- روش آزمایش خاک

امروزه برای تعیین حاصلخیزی بیشترین جایگاه را آنالیز خاک بخود اختصاص داده است . هدف از تجزیه خاک تعیین میزان مواد غذائی موجود درخاک و کمبود عناصر را بشرح زیر انجام میگردد :
نحوه نمونه برداری خاک .
عناصر غذائی قابل جذب در نمونه .
تفسیر نتایج نمونه خاک .
توصیه کودی.

- نحوه تهیه نمونه خاک

قبل از تهیه نمونه خاک ، اختلافات موجود در مزرعه نظیر شیب ، رنگ خاک ، تیپ خاک ، تپه ماهور و عوارض و آب زیرزمینی را بایستی در نظر داشته و در هر یک از این نقاط نمونه جداگانه ای تهیه نمود . چنانچه اراضی مورد نظر تماماً یکنواخت و با یک مدیریت اداره شده باشد برای هر دو هکتار یک نمونه بایستی تهیه نمود .

روی این اصل بطور تصادفی بصورت زیک زاک ( یا شکل N ) در مزرعه حرکت نموده 8-6 نقطه از زمین را توسط مته و یا بیل به عمق 25-0 نمونه برداشته و با هم مخلوط و یک نمونه مرکب تهیه و باندازه یک تا دو کیلوگرم آنرا جدا نموده و در کیسه پلاستکی میریزیم و سپس به آزمایشگاه ارسال میداریم . اگرخواستیم با بیل نمونه برداری کنیم بدواً زمین را به عمق 25 سانتیمتر بشکل v درآورده سپس از سمت صاف آن به ضخامت 3-2 سانتیمتر و به عمق 25 سانتیمتر نمونه ، برمیداریم . این عمل در 8-6 نقطه تکرار خواهد شد و از مخلوط کردن آنها یک نمونه مرکب باندازه یک تا دو کیلوگرم برمیداریم . و اگر منظور نمونه برداری در باغات مرکبات باشد بایستی نمونه برداری حدود 8 نقطه را بطور تصادفی در باغ انتخاب نمود و در محل آبچکان درختان ، چاله ای به عمق 60 سانتیمتر بشکل V تعبیه و از یک سمت به قطر 3-2 سانتیمتر به عمق 30-0 و 60-30 جداگانه نمونه خاک تهیه و در ظروف جداگانه آنها را خوب مخلوط و یک نمونه مرکب به وزن 2-1 کیلوگرم از خاک روئی به عمق 30- 0 و میزان 2-1 کیلوگرم از عمق 60-30 سانتیمتر تهیه و به آزمایشگاه ارسال نمود .

3 - نحوه نمونه برداری از برگ :

در این اواخر آنالیز برگ و سایر اندامهای گیاه عمومیت یافته و با استفاده از نتایج آن توصیه های حاصلخیزی توسط متخصصین ارائه میگردد . فقط باید توجه داشت برای استفاده بهتر از نتایج برگ در توصیه کودی لازم است خاک همان مزرعه نیز حد اقل یکبار تجزیه و تحلیل گردد .

در تهیه نمونه برگ :

نوع گیاه و واریته آن ، سن درخت و شاخه ای که نمونه از آن گرفته میشود ( با میوه بوده و یا بدون میوه ) سلامت درخت و غیره را بایستی دقت نمود . چنانچه آثار بیماری و یا کمبود شدید در بعضی از درختان مشاهد گردد نمونه های اینگونه درختان بایستی جداگانه تهیه گردند .

در باغات عموماً حدود 20 % درختان برای تهیه نمونه برگ بطورتصادفی و بشـکل زیک زاک ( N ) انتخاب مینماییم .
بهترین زمان نمونه برداری بطور کلی ( سیاه ریشه ها ) 12 - 8 هفته بعد از گلدهی میباشد که معمولاً در تیر خواهد بود . لذا نمونه های برگ را از ارتفاع صورت از وسط و شاخه هائیکه آفتاب خور هستند تهیه میگردند . نمونه را در داخل کیسه های پلاستیک که دارای سوراخ هستند میریزیم و فوراً به آزمایشگاه انتقال میدهیم .

D - مواردیکه در توصیه میزان کود بایستی مد نظر قرار گیرد .

1- شرایط اقلیمی :
- گرما
- نور
- باران

گرما :
در صورت یکسان بودن سایر شرایط و فاکتورها چنانچه مناطقی دارای روزهای گرم و شبهای سرد باشد مصرف کود بیشتر خواهد بود .
نور :
نور رابطه نزدیکی با مصرف کود دارد . بطوریکه در سایه بعلت کمبود و پایین بودن کربن هیدرات میزان مصرف کود کمتر خواهد بود بالعکس با افزایش نور کود بیشتری باید مصرف نمود .
باران
مصرف کود رابطه مهمی با فاکتور آب دارد . آب مواد غذایی را در خود حل کرده و بشکل قابل جذب توسط گیاه جذب و انتقال میدهد . روی این اصل در مواقع کمبود آب میزان مصرف کود نیز مناسب با آن خواهد بود در غیر اینصورت تولید اقتصادی نخواهیم داشت .

2- فاکتور خاک :

a - حاصلخیزی خاک
قبل از مصرف کود وضعیت حاصلخیزی خاک را بایستی مشخص نمود . سپس برحسب نیاز میزان و نوع کود تعیین و مصرف شود .
b - اسیدیته خاک
برای جذب مواد غذائی از سوی گیاه PH خاک از اهیمت بالائی برخوردار میباشد . برای جذب آسان این عناصر ، PH خاک باید بین 7-6 باشد .

c - ظرفیت نگهداری آب در خاک

فاکتور آب و یا باران در اینجا به بافت خاک بستگی دارد . یعنی میزان آبی که بافت خاک در داخل خود حبس و نگهداری مینماید .

بطور مثال به خاکهای شنی هر چقدر آب بدهیم خیلی اهیمت ندارد . از طرفی در خاکهای رسی بعلت جذب بالای آب در این نوع خاکها گیاه از آب موجود آنطوریکه باید شاید نمی تواند استفاده نماید .
درجدول زیر آب قابل استفاده در خاکهای مختلف نشان داده شده .

میزان آب در ارتفاع 150 برحسب میلیمتر(mm ) نقطه پژمردگی (گرم) آب قابل استفاده ظرفیت مزرعه
(گرم ) بافت خاک
105 30 100 S
180 80 200 S.L.
270 120 300 L.S.
300 150 350 L
216 220 400 CL
150 300 450 C

عملیات زراعی
وقتی باغی احداث میشود خاکهای آن باغ سالهای زیادی تحت اشغال در می آید . در سالهای اول برای دفع علفهای هرز با عملیات زراعی از جمله شخم انجام میشود ولی نبایستی شخم عمیق در باغات انجام شود چراکه سبب از بین رفتن ریشه های فرعی میگردد برای کود پاشی یا بصورت سرک روی زمین پاشیده سپس با عملیات زراعی زیر خاک نمود و یــا بصورت چالــکود مصرف کرد .

3- گیــاه

a : نوع گیاه و یا درخت :

درختان مختلف نیازهای غذائی متفاوتی دارند . در جدول زیر نیازهای غذائی بعضی از درختان سیاه ریشه مواد غذائی جذب شده در یک هکتار توسط درختانیکه در سال اول بارده هستند .

کلسیم پتاس فسفر ازت تعداد درختان در هکتار نوع درخت
9/63 7-61 7/15 8/57 86 سیب
6/42 37 8/7 1/33 296 گلابی
8-127 7/80 2/20 5/83 296 هلو
46 6/42 5/9 1/33 296 گوجه
8/73 9/63 4/17 51 593 به


b : پایه درخت
c : سن درخت
d : بزرگی درخت
e : فاصله کاشت

C : سن درخت
سن درخت متناسب با بزرگی درخت نیز میباشد . روی این اصل وقتی سن درخت افزایش یابد میزان کود مصرفی نیز افزایش می یابد . فقط این افزایش در پیک تولید متوقف میشود .

D : بزرگی درخت
بزرگی درخت رابطه نزدیکی با میزان مصرف کود دارد . معیار بزرگی درخت قطر ساقه است یعنی اگر قطر درخت افزایش یابد مصرف کود نیز اضافه میشود .

E : فاصله کاشت
با افزایش تعداد درخت در هکتار میزان مصرف کود نیز افزایش می یابد .