منبع: ماهنامه علمی جهاد،شماره 258، سال بیست و سوم ، مرداد و شهریور 1382،صفحات 65-72
امروزه در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران اصلاحاتی نظیر توسعه پایدار، توسعه روستایی، مدریت جامع آبخیز و ... در مقالات و کتب به چشم میخورد و هر یک بر اساس تئوری خود، راحل هایی را برای پیشرفت اجتماعی و اقتصادی ارایه می دهند. در این روزها با قرار گرفتن فعالیت های آبخیزداری در بطن اقدامات منابع طبیعی، به نظر میرسد لازم است متخصصان و طراحان سیاست های کلان ملی در بخش کشاورزی به طور عمیقی بر مفاهیم و اصول آبخیزداری و نگرش ان بر توسعه پایدار و اقتصادی-اجتماعی توجه نموده و با بررسی چالشهای مهم آبخیزداری ایران راه را برای یک برنامه ملی و کلان در مدریت آبخیزها هموار نماید. بررسی منابع علمی نشان می دهد که از سه دهه قبل اصطلاح مدیریت جامع آبخیز با نگرش بر انسان و محیط زیست در قابل طرحهای آبخیزداری سعی دارد تا بر محور قرار دادن انسان در جهت تحول اساسی در اقدانات و برنامه های خود گام بردارند. با گذر مفهوم آبخیزداری از کشورهای اروپایی به امریکا و سپس به کشورهای در حال توسعه، یک هدف یعنی کنترل سیل همیشه مدنظر تمامی ملل در برنامه های آبخیزداری قرار داشته است. گرجه کشور های در حال توسعه از جمله ایران در سال های قبل از دهه 70 میلادی بیشتر به اقدامات حفاظت خاک و کنترل فرسایش توجه داشته اند ولی اکنون با تحول بر نگرش خود سعی دارند تمامی جنبه های موثر بر توسعه پایدار را مد نظر قرار دهند. برای متخصصان علمی، سیاست مداران و طراحان اقتصاد ملی ابهامات زیادی در سرمایه گذاری سطح کلان حوزه های ابریز وجود دارد. علت این امر ارایه اهداف و سیاست های کلان توسط آبخیزداری، توسعه روستایی، مدریت خشکسالی ،سیل و ... است. برای روشن شدن مطلب و اریه سیاست های واضح در سطح کلان می بایستی به سوالت اساسی درباره ی چالش های آبخیزداری پاسخ داده شود و ارایه پاسخ مناسب به برخی از این سوالات ممکن است نیازمند مطالعه و تحقیق کافی باشد. این مقاله به منظور آماده شدن متخصصین و سازمان های ذیربط کشور در ارایه یک برنامه ی مدون ملی با نگرش بلند مدت بر منافع ملت، سعی در شروع یک بحث ملی و ایجاد تفکر لازم برای اینده دارد. در این راستا شش سوال اساسی که همواره در کنگره های بین المللی آبخیزداری مطرح شده و مباحثات زیادی را بدنبال داشته و مطرح می گردد.
