(a) Equation for Cipoletti Weirs

The Cipoletti weir is a contracted weir. However, its discharge calibration resembles that of a suppressed weir because the effects of side contractions are intentionally compensated for by sloping the sides of the weir plate outward. Thus, discharge calibrations are nearly equivalent to suppressed weirs of the same crest lengths.

The Cipoletti equation, neglecting velocity of approach, is:

where:

L = length of weir crest in ft
h₁ = head on weir crest in ft

The accuracy of measurements obtained by use of Cipoletti weirs and the above equation is considerably less than that obtainable with suppressed rectangular or V-notch weirs (Shen, 1959). The accuracy of the discharge coefficient is +5 percent.

(b) Discharge of Cipoletti Weirs

Table A7-5 contains discharges in cubic feet per second for standard Cipoletti weirs neglecting velocity of approach, for heads and lengths of weirs generally used in measuring small quantities of irrigation water. For the 0.5-ft, 1­ft, 2-ft, and 3-ft weirs, and heads greater than one-third the crest length, the discharges have been taken from experiments performed at the Boise Project. All other discharges were computed from the Cipoletti equation. The data in the table may be considered accurate to +5 percent for weirs of the above listed lengths. The same accuracy applies to weirs of other lengths which are listed on the table with heads not over one-third the crest length.

(c) Limits of Cipoletti Weirs

All conditions for accuracy stated for the standard contracted rectangular weir apply to the Cipoletti weir. The height of the weir crest above the bottom of the approach channel should be at least twice the maximum head over the crest, and the distances from the sides of the notch to the sides of the channel should also be at least twice the maximum head. This weir should not be used for heads less than about 0.2 ft or for heads greater than one-third the crest length unless calibrations exist beyond this range for specific size weirs. The head is measured at least a distance of four measuring heads upstream from the crest.

All the requirements in section 5 apply. All the approach flow conditions in chapter 2 apply

Standard Suppressed Rectangular Weir

A standard suppressed rectangular weir has a horizontal crest that crosses the full channel width. The elevation of the crest is

high enough to assure full bottom crest contraction of the nappe. The vertical sidewalls of the approach channel continue downstream past the weir plate, preventing side contraction or lateral expansion of the overflow jet.

Special care must be taken with suppressed weirs to secure proper aeration beneath the overflowing sheet at the crest. Aeration is usually accomplished by placing vents on both sides of the weir box under the nappe (figure 7-8).

Figure 7-8 -- Section through suppressed weir with air vent in wall

Other conditions for accuracy of measurement for this type of weir are identical to those of the contracted rectangular weir, except those relating to side contraction and the crest height. The crest height should be equal to at least 3h_1max. A suppressed weir in a flume drop is illustrated on figure 7-3.

(a) Equation for Standard Suppressed Rectangular Weirs With Full Bottom Contraction

The Francis equation for the standard suppressed rectangular weir (figure 7-1) is:

  (7-5)

مرتعداری
علمی است که با استفاه از نباتات طبیعی جهت تعلیف و چرانیدن دام همراه با جلوگیری از اثرات سوء نسبت به سایر منابع از جمله زمین و جامعه نباتی بوده و موجب حفظ و نگهداری این جامعه می گردد. بنابراین حفظ و حراست کلی مراتع را چه از نظر زراعی و چه از لحاظ نگهداری مرتع داری می نامند. رشته های مربوط به این علم عبارتند از :
1) اقلیم شناسی ،

2) زمین شناسی

3) آگرونومی و زراعت

4) فیزلوژی حیوانی

5) اکولوژی و طبقه بندی گیاهی

6) دامداری

7) اقتصاد عمومی

مرتع
به اراضی دایر یا بایر اطلاق می شود که رستنی ها در آن به حالت طبیعی رشد نموده، میزان بارندگی آن منطقه نسبتاً کم باشد و به وسیله حیوانات اهلی و شکاری و وحشی مورد چرا واقع گردد و هیچ عاملی آنرا محدود ننماید.

چراگاه
به آن دسته از اراضی اطلاق می شود که به صورت کلی دایر و یا محصور بوده ، عملیات آبیاری و کوددادن در آن صورت بپذیرد . ضمناً باید میزان نزولات نواحی مزبور رضایتبخش بوده، گیاهان علوفه ای در این نواحی کشت و زرع گردد.

نباتات علوفه ای
به کلیه رستنی هایی اطلاق می شود که خوراک احشام به حساب می آید و موجب زیست و دوام زندگی آنها گردد (انواع گیاهان علوفه ای)

تلوزار و بوته زار
عبارت است از درختان – درختچه ها و بوته هایی که دام از قسمت های خوش خوراک آن می خورد . برگ درختان و پوست میوه جات را نیز می توان تحت این دسته منظور نمود.

علف هرز :
به نباتاتی اطلاق می شود که در زراعت نباتات معین می روید در حالی که هدف اصلی کشت خالص آن نبات یا گیاه معین می باشد.

علفزار : به کلیه اراضی که در آن رستنیهای خوش خوراک یا بد خوراک می روید اطلاق می شود.

مرتع کاری : احداث و احیاء مراتع مصنوعی را که از طریق بذر گیاهان مختلف به صورت مخلوط کاشته شود.

کشتزار – چرا گاه : اراضی ایکه به طور منظم پس از هر چین مورد چرا قرار می گیرد.

چرا گاه کشت زار : اراضی ایکه با اندکی تغییر و تبدیل پس از چرا برداشت می شود.

مراتع مصنوعی :

عبارت است از اراضی ایکه هر سال یا هر چند سال یک بار تجدید کشت شده از آن بهره برداری به عمل می آید. مراتع مصنوعی خود چهار حالت دارد.

  -چرا گاه : به اراضی اطلاق می شود که تحت عوامل زراعتی کشت و کار شده محصول آن مستقیماً مورد چرای اقسام واقع گردد.

- کشت زار : به اراضی اطلاق می شود که تحت عوامل زراعتی کشت و کار شده، محصول آن پس از برداشت به مصرف خوراک حیوانات می رسد.

مراتع طبیعی :

عبارت است از اراضی که به صورت طبیعی و خودرو پوشیده از انواع گیاهان علوفه ای و غیر علوفه ای می باشد.

الف) مراتع طبیعی مرغوب : اراضی سرسبزی که به صورت طبیعی پوشیده از نباتات علوفه ای و غیر حبشی است و اکثراً در کناره های دریای خزر (بخصوص مازندران) قرار دارد.
ب) مراتع طبیعی نامرغوب : اراضی که به صورت طبیعی پوشیده از نباتات علوفه ای خشبی است و اکثراً در دامنه ها و جلگه های خشک واقع شده است.
 

برای دیدن مقاله اینجا کلیک کنید

برای دیدن مقالات روی هر موضوع کلیک کنید:

1_ اثر بر همکنش فاصله کاشت و نیتروژن بر رشد و عملکرد برنج (.Oryza sativa L) در تراکم های مختلف دژگال

2_ اثر فاصله بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم آفتابگردان

3_ اثر فاصله ردیف و تراکم بو  ته بر رشد و نمو ذرت دانه ‌ای در منطقه دامغان

4_اثر فاصله ردیف و میان بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (رقم کوانتوم) در گنبد

5_ اثر فاصله و ردیف تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام پنبه در گرگان

6_ اثرات فاصله کاشت و نوع بهره برداری بر کیفیت علوفه گونه Atriplex lentiformis در حاشیه کویر سیاه کوه استان یزد

7_ اثرات فاصله کاشت و نوع هرس بر زنده مانی گونه Atriplex lentifarmis در حاشیه کویر سیاه کوه استان یزد

7_ اثرات فاصله کاشت و نوع هرس بر شادابی گونه آتریپلکس لنتی فرمیس در حاشیه کویر سیاه کوه استان یزد

8_ بررسی اثرات فاصله خطوط کشت و میزان بذر بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن در ارقام بهاره کلزا

9_ بررسی تاثیر فاصله خطوط کاشت و تراکم بوته بر جنبه های کمی گیاه دارویی بابونه

10_ بررسی تاثیر فاصله ردیف کاشت بر عملکرد و اجزا عملکرد ارقام کلزا در خرم آباد

11_ بررسی تاثیر فاصله کاشت بر عملکرد صنوبر و یونجه در کشت تلفیقی

12 _بررسی تاثیر هرس و فاصله کاشت در تولید گونه Atriplex lentiformis در استان فارس

13_ بررسی تاثیر وزن ریشچه و فاصله کشت بر عملکرد و خصوصیات کیفی بذر منوژرم چغندر قند

14_ بررسی و مقایسه هشت روش اندازه گیری فاصله ای تراکم در قیچ زارهای بردسیر- سیرجان

15_ تاثیر فاصله از کانونهای بحران بر روی خصوصیات پوشش گیاهی و خاک مراتع

هنگامی که یک سطح مستوی اولیه بر اثر دگردیسی ، خمیده و یا منحنی می‌شود ساختاری به نام چین تولید می‌شود. شکستگیها از دگردیسی شکننده سنگها به وجود می‌آید که موجب شکستن کامل آنها در طول سطوح مجزا می‌شود، اما چین‌ها نمایش دگردیسی « شکل‌پذیر » سنگها است که تغییرات تدریجی اما پیوسته‌تری را در وضعیت فضایی و درونی تولید می‌کند، به گونه‌ای که سنگ خود را با دگردیسی سازگار می‌کند. چنین دگردیسی با نفوذتر از تغییر شکلی است که موجب گسلش می‌شود.

اجزای چین‌ها

یال چین :
دو طرف یک چین‌ را یالهای چین یا پهلوهای چین گویند.

 
• لولای چین :
  نقطه انحنای بیشینه سطح چین‌ها را لولا می‌گویند.
  
  
   
• خط لولا :
  خطی که در امتداد آن خط چین دارای بیشترین انحنا می‌باشد.
  
  
  
  سطح محوری :
  سطح محوری یک چین سطحی فرضی است که چین را تا حدی به دو قسمت مساوی تقسیم می‌کند.
  
  
• محور چین:
  محور چین عبارتست از فصل مشترک سطح محوری با سطح طبقه.
  
  
• 
  خط‌الرأس :
  خط‌الراس یا کریست ، عبارت از خطی است که در امتداد بلندترین نقاط یک چین رسم می‌شود.
  
  
   
• خط‌القعر :
  خط‌القعر ، تراف خطی است که می‌توان در پایین‌ترین قسمت یک چین رسم کرد.
  
  
  
   
• زاویه میان یالی :
  کوچکترین زاویه‌ای را که به وسیله یالهای یک چین ساخته می‌شود، زاویه میان یالی یا زاویه چین می‌نامند.
  
  
   
• پلانژ چین :
  زاویه‌ای را که محور چین با افق می‌سازد، پلانژ چین می‌نامند.
  
  

انواع چین‌ها‌

بر اساس جهت‌ بسته‌ شدن چین :

•  
  • چین‌های تاق شکل :
    چین‌هایی که به سوی بالا بسته می‌شود، یعنی یالها در سوی خلاف لولا شیب دارد، تاق شکل می‌گویند.
    
    
     
  • چین‌های ناو شکل :
    چین‌هایی هستند که به سوی پایین بسته می‌شوند و یالها به سوی لولا شیب دارند.
    
    
     
  • چین‌های خنثی :
    چین‌هایی هستند که یالها به سوی جوانب بسته می‌شوند.
    
    
• بر اساس وضعیت صفحه محوری :
  چین‌ها را براساس شیب صفحه محوری به انواع زیر تقسیم می‌کنند.
  
  
   
  • چین‌های راست :
    چین‌هایی با سطح محوری تند تا قائم را چین‌های راست می‌گویند.
    
    
    
    چین‌های مایل :
    چین‌هایی را که سطوح محوری آنها شیب متوسط دارد، چین‌های مایل می‌گویند.
    
    
    
     
  • چین‌های خوابیده :
    چین‌های خوابیده چین‌هایی هستند که سطوح محوری نزدیک به افق دارند.
    
    
     
  •  
    چین‌های برگشته :
    چین‌های مایلی را که یک پهولی آنها وارونه شده ، چین‌های برگشته گویند.
    
    
    
• بر اساس زاویه میان یالی :
  اندازه زاویه میان یالی ، میزان تنگی یک چین را می‌سنجد که مقدار فشردگی چینه‌ها را نشان می‌دهد. بر این اساس چین‌ها به انواع زیر تقسیم می‌شوند.
  
  
   
  • چین‌های ملایم :
    زاویه بین یالی در این نوع چین‌ها بین یا می‌باشد.
    
    
    
     
  • چین‌های باز :
    زاویه بین یالی در این نوع چینها ، بین 70 تا 120 می‌باشد.
    
    
    
     
  • چین‌های بسته :
    زاویه بین یالی در این نوع چین‌ها ، بین 30 تا 70 می‌باشد.
    
    
    
     
  • چین‌های تنگ :
    چین‌های تنگ ، دارای زاویه بین یالی 30 ـ 0 می‌باشد.
    
    
     
  • چین‌های هم‌شیب :
    در این نوع چین‌ها ، پهلوها یا یالهای چین باهم موازی می‌باشد و زاویه بین یالی صفر می‌باشد.
    
    
• بر اساس طبیعت نیمرخ چین :
  نیمرخ چین شکلی است که روی صفحه عمود بر محور چین دیده می‌شود.
  
  
  
  چین‌های موازی :
  در این نوع چین‌ها ، ضخامت لایه که عمود بر سطح چین‌ها اندازه گیری می‌شود، ثابت است. در این نوع چین‌ها شکل چین با افزایش عمق تغییر می‌کند.
  
  
  
   
  • چین‌های همسان یا مشابه :
    ضخامت مستعامد لایه چین خورده در این نوع چین‌ها به شیوه‌ای سیستماتیک تغییر می‌کند، بگونه‌ای که چین ضخامت ثابتی را موازی با سطح محوری حفظ می‌کند. در این نوع چین‌ها شکل چین با افزایش عمق تغییری نمی‌کند.
    
    
    
     
  • چین‌های جناغی :
    چین‌هایی که یالهای مستوی و لولاهای تیز دارد، چین‌های جناغی و یا اکاردئونی نامیده می‌شود.

انواع چین‌ها در حالت سه بعدی

طبقه‌بندیهای قبلی همگی براساس نیمرخ و بعدی چین و با چشمپوشی از بعد سوم مورد بحث قرار گرفته بود. انواع چین‌ها در حالت سه بعدی شامل چین‌های زیر می‌باشد:

• چین‌های استوانه‌ای :
  این چین‌ها ممکن است با حرکت یک خط به موازات خود ایجاد شود، به گونه‌ای که سطح چین تولید شده ، یک گروه خطوط موازی را در بردارد.
  
  
  
   
• چین‌های غیر استوانه‌ای :
  این چینها بسیار رایج بوده و چند نوع ویژه آنها شامل موارد زیر می‌باشد:
  
  
  
  چین‌های پری‌کلین :
  پری‌کلین ، چینی است که دامنه آن در دو جهت به تدریج تا صفر کاهش یافته ، به گونه‌ای که چین در فضا محدوده‌های دقیقی دارد. پری‌کلین ممکن است تاقدیس و یا ناودیس باشد.
  
  
   
  •  
    چین‌های گنبدی :
    یک گنبد ، نوعی پری‌کلین تاقدیسی است که شیب آن شعاعی ، یعنی در نقشه به صورت ساختاری مدور دیده می‌شود.
    
    
     
  • تشتک :
    تشتک یا حوضه ، یک فرورفتگی ناودیسی است که دارای جهت پلانج مشخص نیست و در تمام جهات به طرف خارج گنبد پلانج دارد.

مکانیزم چین خوردگی

بطور کلی چهار نوع چین خوردگی اصلی ممکن است تشخیص داده شود، ولی این چهار نوع چین خوردگی ، حالات انتخابی است و حالات حد واسط یا ترکیب چند حالت فراوان است. انواع چهارگانه اصلی چین خوردگی عبارتست از:

چین‌خوردگی فلکسور :
چین‌خوردگی فلکسور به نام چین‌خوردگی حقیقی نیز خوانده می‌شود. این گونه چین خوردگیها ممکن است بر اثر استرسهای فشاری یا زوجی تولید می‌شود.

• چین‌خوردگی جریانی :
  چین خوردگی جریانی یا چین خوردگی نامقاوم مخصوص نواحی است که طبقات ضخیم و مقاوم وجود ندارد و تمام سنگها بصورت پلاستیک تغییر شکل می‌دهد.
  
   
• چین خوردگی برشی :
  چین خوردگی‌های برشی که به نام چین خوردگی لغزشی نیز نامیده می‌شود بر اثر جابجایی‌های جزئی در دره‌هایی که به فواصل کم پهلوی یکدیگر قرار دارد، به وجود می‌آید.
  
  
   
• چین‌خوردگی بر اثر حرکات قائم :
  حرکات قائم متفاوت که با هیچگونه شکستگی همراه نباشد ممکن است باعث ایجاد چین خوردگی در پوسته زمین گردد.

رابطه میان چین‌ها ، گسلها و برشهای شکل پذیر

گسلها محصول دگردیسی شکننده نسبتا آنی بوده و چین‌ها از فرآیند دگردیسی شکل‌پذیر آهسته و ممتد تشکیل می‌شود. اما این دو فرآیند کاملا از هم جدا نیستند. برای مثال ، در شرایط ویژه‌ای در طول دگردیسی ، ممکن است چین خوردگی به شکستگی بیانجامد. از این گذشته ، لایه‌های در بردارنده مواد قوی با میان لایه‌های ضعیف‌تر ، شکننده رفتار کرده ، در حالی که لایه‌های ضعیف‌تر ، فقط چین‌ خوردگی شکل‌پذیر نشان می‌دهد. سنگها همچنین در اعماق پوسته بیشتر شکل پذیر می‌شود. یک گسل شکننده سطحی ممکن است از عمق 20 ـ 10 کیلومتری از ساختاری بگذرد که جابجایی میان دو دیواره گسل به وسیله این ساختار شکل‌پذیر به نام منطقه برشی جایگزین شود.

برای دیدن سوالات کارشناسی ارشد خاکهای مناطق خشک و نیمه خشک اینجا کلیک کنید

                           برای دیدن مقاله اینجا کلیک کنید

 نخستین فرضیه‌های مربوط به منشأ و جریان آبهای زیرزمینی را به رومیان و یونانیان نسبت می‌دهند که طی قرنها توسعه یافته‌اند. 3 نوع طرز تفکر کلی از این نظریه‌ها می‌توان استخراج کرد:

 الف- منشأ اقیانوسی آبهای زیرزمینی

 مثلاً تالس ملطی (650 سال قبل از میلاد مسیح) تصور می‌کرد که آب دریا به وسیله باد به حرکت درمی‌آید و در زیر زمین خشکی‌ها نفوذ کرده و فشار صخره‌ها موجب بالا آمدن آب زیرزمینی و پیدایش چشمه‌ها می‌شود. این نظریه حتی در سال 1665 میلادی توسط کیشر هلندی تایید شده است. 

ب- ظهور آبهای زیرزمینی به وسیله تراکم بخار آب در زیر زمین

 مثلاً ارسطو (284-322 قبل از میلاد مسیح) تصور می‌کرد که بخار آب زمین در حفره‌های سرد شده کوه‌ها متراکم و به آب تبدیل ‌شده و دریاچه‌های زیرزمینی را تشکیل می‌دهند که چشمه‌ها را تغذیه می‌کنند. عقیده وی نیز تا سال 1877 همراه با ولژه دنبال شده است.

ج- منشأ جوی آبهای زیرزمینی به وسیله نفوذ آب باران

 این تئوری واقع‌بینانه‌تر، تا حدودی در کارهای زئوفراستوس، که با ارسطو همزمان بود، نمایان است. همچنین از نظر ویترو (یک قرن قبل از میلاد) که معمار بود تشکیل چشمه‌ها به وسیله نفوذ آب باران و ذوب برفها به داخل زمین تا رسیدن به یک لایه سنگی و یا رسی انجام می‌شود. این تئوری توسط لئوناردو داوینچی (1519-1452 میلادی) کاملاً تصریح شده است. اولین درک روشن از موضوع آب و آّب‌شناسی در سال 1570 میلادی به برنارد پالیسی باز می‌گردد که تصدیق می‌کند آبهای زیرزمینی فقط از نفوذ آبهای باران در خاک و توقف آنها در اعماق به وسیله لایه‌های رسی حاصل می‌شوند. وی در رساله ستایش آمیزش از نوع آبها و چشمه‌ها خواه طبیعی، خواه مصنوعی (چاپ پاریس در 1570) تعبیر صحیحی از چرخه آب و به ویژه از تغذیه چشمه‌ها از بارانها می‌دهد. پرو و ماریوت (قرن 17 میلادی) تعادل بین بارشهای جوی و جریانات را به اثبات رساندند. این امر، پایه و اساس استقرار اولین بیلان آب و نقش نفوذ آب در زمین به شمار می‌رود. پرو (1674) در رساله خود تحت عنوان «منشأ چشمه‌ها» با اندازه‌گیری دقیق در حوضه بالایی رودخانه سن نشان می‌دهد که بارشهای جوی به تنهایی برای تأمین دبی رودخانه‌ها و چشمه‌ها کافی می‌باشد.   

قرآن در آیه 21 سوره زمر و آیه 18 سوره مؤمنون به آب‌های زیرزمینی و ذخیره آب باران در زمین اشاره نموده است:

 أَلَمْ تـَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْـزَلَ مِـنَ السَّـمـاءِ مـاءً فـَسـَـلَـکـَهُ یَـنابـِیـعَ فِی الاَرْضِ ثُمَّ یُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُّخْتَلِفًا ...[1]

 «آیا نمی‌بینی کـه خـدا از آسمان آبی نـازل گردانید و آن را به شکل چشمه‌هایی وارد زمین ساخت و آنگاه انواع نباتات بدان برویاند ...»

وَأَنْـزَلْـنَـا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بـِقَـدَرٍ فَأَسْـکَـنَّاهُ فِی الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَی ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ[2]

 «و از آسمان، آبی به اندازه فرو فرستادیم، پس آن را در زمـیـن جـای ‌دادیم و همانا در برگرداندن آن قـادریـم»

از آیات فوق نکته‌های زیر در مورد ذخیره آب در زیر زمین استفاده می‌شود:

 1- خداوند پوسته رویی زمین را به گونه‌‌ای آفرید که چون باران فرود آید، آب در آن نفوذ می‌کند و در زیر زمین انباشته می‌گردد و به سفره‌های بزرگی از آب تبدیل می‌شود. امام باقر (ع) نیز فرموده‌اند: «آبی در زمین وجود ندارد مگر اینکه آب آسمان با او ترکیب یافته است»[3].

2- آب باران به صورت آرام آرام به درون زمین راه می‌یابد و به مخزن‌های بزرگ ذخیره می‌پیوندد. کلمه «سلوک» که در آیه اول استفاده شده به معنای پیمودن و رفتن تدریجی و کم‌کم و در این آیه به معنای دخول و نفوذ تدریجی آب در داخل زمین است که از ویژگیهای سطح زمین و باران نشأت می‌گیرد. امام صادق (ع) در این باره می‌فرمایند:

 «چون خداوند مقرر فرمود که باران از بالا فرو بارد، مقدر ساخت که قطره‌قطره بریزد تا به درون زمین راه یابد و در آن فرو رود تا زمین را سیراب گرداند. اگر به یک دفعه می‌ریخت به داخل زمین نفوذ نمی‌کرد و گیاهان و درختان را می‌شکست»[4]

 3- همین آبهای ذخیره شده در زمین است که به قناتها، چشمه‌ها وچاه‌های آب تبدیل می‌شود. به عبارت دیگر همین آبهای برف و باران است که قناتها، چشمه‌ها، نهرها و چاه‌های آب را به وجود می‌آورد. در برخی روایات، این مطلب به طور بسیار روشنی بیان شده است. علامه مجلسی پس از نقل روایات متعدد درباره آب و پس از بیان نظریات غلط فیلسوفان و حکیمان درباره علت جوشیدن و جریان یافتن قناتها و چشمه‌ها چنین می‌نویسد:

 «... حکیم بزرگ اسلام جناب ابوالبرکات بغدادی نظر دیگری در این مساله داشت. وی بر این باور بود که آبهای برف و باران به زمین نفوذ می‌کند و در پرتو نفوذ آنها در زمین، انبارش آبها در منابع طبیعی زیرزمینی فزاینده‌تر و سفره‌های آبی غنی‌تر می‌شود و در نتیجه چشمه‌ها، قناتها و چاه‌های آب به وجود می‌آید. گو اینکه ابوالبرکات این مطلب را از ابن سینا در کتاب نجات گرفته است»[5]

به نظر می‌رسد ابن سینا نیز این موضوع را از قرآن و روایات فهمیده باشد به ویژه از سخنانی که از امام صادق (ع) در این باره نقل کرده‌اند؛ مفضل از عالمان برجسته قرن دوم هجری و از شاگردان امام صادق (ع) از آن حضرت چنین حکایت می‌کند:

 «ای مفضل! کوه‌ها برای آدمیان منافع فراوانی دارد یکی از سودمندیهای کوه‌ها آن است که برفها بر آنها قرار می‌گیرند و در قله‌های آنها باقی می‌مانند و به تدریج در زمین نفوذ کرده و چشمه‌های پرآبی را پدید می‌آورند و در پرتو به هم پیوستن همین قناتها و چشمه‌هاست که رودخانه‌های بزرگ و کوچک به وجود می‌آید و به همین دلیل است که دامنه کوه‌ها معمولاً سرسبز و خرم است.»[6]

 علی‌ بن ابراهیم در تفسیر آیه 18 سوره مؤمنون از امام صادق (ع) این‌گونه روایت می‌کند:

 «آب باران در زمین نفوذ کرده و در آن ذخیره می‌شود و آن گاه به صورت نهرها، چشمه‌ها و چاه‌ها در می‌آید و از آن بهره‌برداری می‌شود»

 حضرت علی (ع) نیز سخنی بدین مضمون دارد:

 «خداوند متعال چشمه‌سارها را از زمینهای بلند برآورد و آنها را در دشتها و پهنه بیابانها به جریان انداخت...»

 در بخشی از دعای باران امام سجاد (ع) نیز به پر شدن چاه‌ها (منابع آب درون زمین) از آب باران اشاره شده است:

«... خدایا! (سرزمین) ما را از بارانی سیراب کن که از تپه‌ها و بلند‌ی‌ها(ی آن) سرازیر گردد و از آن، چاه‌ها را سرشار و لبریز سازی و جوی‌ها را روان کنی...»[7]

 4- میان ذخیره‌سازی آب در منابع طبیعی زیرزمینی و روییدن گیاهان و سبزی و خرمی زمین رابطه‌ای وجود دارد.

 بدین ترتیب، به غیر از ویترو، که از ابتکار فکری وی به عنوان استثنایی در ازمنه قدیم نقل می‌کنند، در طول قرون متمادی که وحی قرآن را نیز شامل می‌شود انسانها درباره نظام آبها ایده‌های غلطی داشتند. اولین تئوری صحیح در این رابطه، که می‌گوید آب منابع زمین همان آب باران است که درون زمین نفوذ می‌کند، مربوط به قرن هفدهم (یعنی بیش از هزار سال پس از گفته قرآن) می‌باشد