وبلاگ تخصصی مهندسین مرتع و آبخیزداری

چند روز پیش داشتم مجله دو ماه نامه اینترنت سال پنجم .شماره ۲۵ رو میخوندم .  در این

مجله  مطلب بسیار خوب و جامعی درباره آشنایی با GPS  نوشته شده که بد نیست شما

هم  بخونید . قبل از خوندن مطلب این رو بگم که تعاریف زیادی درباره GPS  دیدم و گاهی از

تصور دانشجویان و حتی اساتید از GPS  تعجب میکنم . چرا که برخی GPS  رو به عنوان

وسیله یا دستگاه شخصی که شبیه به مبایل است توصیف میکنند .در صورتیکه این

وسیله بخشی از GPS  رو شامل میشه . پس اشتباه نکنید .

GPS  مخفف GLOBAL POSITIONING SYSTEM نام یک سیستم موقعیت یاب جهانی

 است .

علاوه بر GPS  سیستم های موقعیت یاب دیگری نیز در حهان وجود دارد . نظیر GLONASS و

گالیله .

GPS  سیستمی است که در ابتدا توسط وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا و فقط به منظور

 اهداف  نظامی راه اندازی شد . اما بیل کلینتون رییس جمهور آمریکا در سال ۱۹۹۶ تصمیم

گرفت که این سیستم را برای استفاده در مصارف غیر نظامی نیز آزاد اعلام کند و علی رغم

 مخارج بسیار  سنگین آن . آن را به طور رایگان در اختیار عموم قرار دهد .البته چند سال طول

 کشید که این سیستم به طور فنی قابل پیاده سازی باشد .

شاید اولین قدم اساسی در شکل گیری GPS  در قالب کنونی آن در سال ۱۹۷۸ با پرتاب اولین

ماهواره GPS  به فضا برداشته شد . هفت سال بعد این کشور ۱۰ ماهواره آزمایشی دیگر به

ماهواره های مدار زمین اضافه کرد و در نهایت در ژانویه ۱۹۹۴ تعداد ۲۴ ماهواره حول مدار

 زمین قرار گرفت .

این سیستم در حال حاضر کاملترین سیستم موقعیت یاب جهانی است . و سیستم های

GLONASSو گالیله که به ترتیب متعلق به روسیه و اتحادیه اروپاست هنوز در حال تکمیل

شدن میباشد .

                                                   اجزا GPS :

GPS شامل سه جز اساسی است :

۱- ایستگاه زمینی : وظیفه کنترل کل سیستم اعم از ماهواره و گیرنده را به عهده دارند .

۲- ماهواره ها : حداقل ۲۴ ماهواره در مدار زمین قرار داده شده که هر کدام در طول ۲۴

ساعت با دقت بسیار بالایی دو بار دور زمین میگردند و در سیستم GPS  وظیفه مکان یابی را

 به عهده دارند .

۳- گیرنده ها : دستگاه های قابل حمل توسط کاربران که به وسیله آن میتوانند موقعیت

 خود را به دست آورند .

                                          نحوه کار GPS :

ماهواره های سیستم GPS که همواره تمامی نقاط زمین را تحت پوشش خود دارند به طور

دائم در حال ارسال سیگنال به سمت زمین هستند .

گیرنده های روی زمین در هر لحظه و بسته به موقعیت خود باید حداقل توانایی دریافت سیگنال

از ۳ ماهواره را داشته باشند تا بتوانند طول و عرض جغرافیایی را محاسبه کنند . اگر تعداد

 ماهواره های پوشش دهنده به ۴ عدد برسد آنگاه توانایی محاسبه بعد سوم یا ارتفاع نیز وجود

خواهد داشت . ایستگاه های زمینی وظیفه اصلاح اطلاعات ماهواره در مورد موقعیت خود را

 دارند . بدین ترتیب که هر ماهواره به طور مداوم موقعیت خود در فضا را برای ایستگاه های

زمینی و گیرنده ها ارسال میکنند و در صورتی که اشتباهی در این ارقام وجود داشته باشد

 ایستگاه های زمینی وظیفه اصلاح آن را به عهده دارند .

گیرنده های زمینی با توجه به اینکه همواره اطلاعات مربوط به حداقل ۳ ماهواره را دریافت

 میدارند میتوانند  به فرآیندی به نام سه گوشه سازی Trilateration  موقعیت جغرافیایی

خود بر روی زمین را محاسبه کنند .

دقت GPS به قدرت گیرنده زمینی در دریافت اطلاعات از ماهواره ها بستگی دارد . به این

 ترتیب که هر چه گیرنده تواناییدریافت سیگنال از ماهواره های بیشتری را داشته باشد 

میتواند  به دقت  بیشتری نسبت به تعیین محل خود اقدام کند .

گیرنده های معمولی GPS معمولا دارای دقتی درحدود ۵۰ تا ۱۰۰ متر  هستند و دقت انواع

پیشرفته آن تا کمتر از یک متر هم  میرسد .