وبلاگ تخصصی مهندسین مرتع و آبخیزداری

مقدّمه‌ :

بدون شک پوشش گیاهی طبیعی مطمئن ترین - بادوام ترین-اقتصادی ترین و عملی ترین و سرانجام بهترین عامل

 حفاظت خاک وآب در مراتع می با شد. با توجه به اهمیت مراتع و پوشش گیاهی در حفاظت آب و خاک و تولید

 علوفه ودر نهایت تولید گوشت قرمزو فوائد جنبی دیگری از قبیل حمایت از حیات وحش،گیاهان داروئی،تولید آب

 وآبزیان،گیاهان صنعتی، ایجاد مناطق تفرجی، جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرهاو....نیاز به عملیات

 مرتعداری و پوشش گیاهی کاملاَ ضروری است. مراتع‌ و چراگاههای‌کشور که‌ امروزه‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرند

 در اثر چرای‌ بی‌رویه‌، چرای‌ غیرفصل‌ یاپیش‌چرا، عدم‌ رعایت‌ ظرفیت‌ چرا، دوام‌ چرا، عدم‌ تناسب‌ تعداد دام‌ با میزان

‌ علوفه‌ای‌ که‌تولید می‌شود و غیره‌ موجب‌ می‌گردد که‌ فرصت‌ رشد و نمو را از گیاهان‌مراتع‌ گرفته‌ و اجازه‌ ندهد که

‌ آنها به‌ طور طبیعی‌ یا خودبخود تکثیر نموده‌ و تجدید نسل‌نمایند و با عدم‌ تکثیر خودبخود و تجدید نسل‌ به‌ تدریج‌ از

 جامعة‌ گیاهان‌ خوشخوراک‌ یک‌منطقه‌ کاسته‌ می‌شود و بر تعداد و رشد و نمو بیشتر نباتات‌ غیرخوشخوراک‌ افزوده

‌ می‌شودو در نتیجه‌ مرتعی‌ به‌ وجود می‌آید که‌ اکثراً یا همة‌ نباتات‌ آن‌ غیرخوشخوراک‌ یا حتی‌ سمی‌می‌باشند و جز

 تولید خسارت‌ و تلفات‌ برای‌ بهره بردار نتیجه‌ای‌ از این‌ مراتع‌نمی‌توان‌ برد. رسیدن به اهداف فوق، اعمال مدیریت

 صحیح، بهره برداری مناسب از مراتع و استفاده بهینه از امکانات بالقوه را در حوزه های آبخیز طلب میکند.

 هدف از اجرای عملیات احیای مراتع

درجه بندی مراتع نشان می دهد که مراتع ایران به طور کلی بازده و ظرفیت چرای مناسبی ندارد. با توجه به اینکه

 سطح وسیعی از مراتع کشور ما را مراتع فقیر تشکیل می دهند لزوم احیای مراتع به منظور بهره برداری مناسب

 از آن با توجه به نیازی که در داخل کشور به فرایندهای دامی به چشم می خورد بیش از پیش جلب توجه می کند

 احیای مراتع عبارت است ازمستقر کردن علفهای چمنی مرغوب و نخودیان در چراگا ههای دائمی تنک،کم تولید،و

 زمینهای فرسایش یافتهء فاقد پوشش گیاهی به منظور ایجاد جامعه ء گیاهی که بتواند به حیات خود را حفظ

 کند .به چند طریق میتوان به این منظور دست یافت :

ـ وارد کردن گونه های  علوفه ای مناسب در مراتع از طریق کاشت بذر آنها

- موجود در مراتع یا گونه هایی که با بذرپاشی وارد مرتع شده اند

- از طریق عملیاتی مانند استفادهء بهتر و بیشتر از بارندگی

- تقویت مراتع و اعمال مدیریت مناسب چرا

وارد کردن گونه های مناسب در مرتع:

اولین گام برای کاشتن بذر گونه های مناسب در مرتع انتخاب نوع گیاه است .چه ،گونه های

 مختلف دارای بازدهی متفاوت هستند و همه گونه ها نمی توانند بازدهی کمی و کیفی

 منسب داشته باشند. اصولآَیکی از هدفهای احیای مراتع افزایش ظرفیت تولید مرتع و بهبود

 کمیت و کیفیت آن است .

نقش پوشش گیاهی در حفاظت خاک:

1- جلوگیری از برخورد ضربات شدید باران به سطح خاک

2- مانع جریان شدید آب در سطح خاک

3- زوائد وبقایای گیاهی باعث افزایش مواد آلی و اصلاح خاک میشود.

4- ریشه گیاهان باعث تشدید خاکزائی زمین میشود.

5- درشیبهای تند،گیاهان کشت شده از لغزش،ریزش،بروزسیل و بهمن که خود عامل فرسایش

 هستندجلوگیری می کنند.

6-گیاهان باعث تقویت خاک می گردند.

7-ریشه گیاهان نفوذپذیری خاک را افزایش می دهند.