در حال حاضر هر سال دست کم شش میلیون هکتار زمین به گستره چهار میلیارد هکتاری بیابان های جهان اضافه می شود و خسارات مالی ناشی از آن، ۴۲ میلیارد دلار در سال است

بیابان ها ی طبیعی دنیا با مساحت تقریبی 40 میلیون کیلومتر مربع ( بدون قطب جنوب) بزرگترین بوم سازگان جهان را تشکیل می دهند. این بیابان ها که مدام در حال رشد و گسترش نیز هستند به یکی از مشکلات بزرگ جهان تبدیل شده است به طوری که بیش از 110 کشور جهان را تحت تاثیر قرار داده و علاوه بر تهدید معیشت بیش از 1.2 میلیارد نفر از ساکنان کره زمین، 135 میلیون انسان را نیز در سراسر جهان با خطر جا به جایی مواجه ساخته است. این آوارگان ، ترکیب جمعیتی بسیاری از نقاط جهان را بهم ریخته اند. سازمان ملل متحد می گوید در حال حاضر هر سال دست کم شش میلیون هکتار زمین به گستره چهار میلیارد هکتاری بیابان های جهان اضافه می شود و خسارات مالی ناشی از آن، ۴۲ میلیارد دلار در سال است. به گفته محققان این زمین ها کم کم پتانسیل تولیدی خود را از دست می دهند به طوری که اکنون 10 تا 20 درصد این زمینهای خشک، برخی از نمونه های حیات گیاهی یا کاربری های اقتصادی خود را از دست داده اند و روز به روز هم وضع آنها بدتر می شود کما اینکه تنها در جنوب صحرا 650 هزار کیلومتر مربع زمینهای پر حاصل در مدت 60-50 سال اخیر به بیابان تبدیل شده است . یعنی قدرت تولیدی موجودات زنده آن کاهش یافته و این کاهش در برخی جاها تا بدان حد است که راه بهسازی و بارور کردن سرزمین ها جز با صرف هزینه های سرسام آور غیر اقتصادی مسدود شده است. چه بسا طی 20 سال آینده 60 میلیون نفر در شمال آفریقا مجبور به ترک ناحیه "ساحل" خواهند شد .

امروزه مسائل مربوط به بیابان و خصوصاً گسترش بیابان و کویر یکی از مهمترین مسائل سیاسی ـ اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی است. موقعی که یک مکانی بیابان می شود یعنی از لحاظ اقتصادی ( کشاورزی و دامپروری) ارزش چندانی ندارد و مردم این مکان ناچارند به مناطق دیگر مهاجرت کنند پس می توان گفت کویر و بیابان یک مسئله بزرگ اجتماعی است زیرا زندگی و سرنوشت مناطق مورد تهدید را به مخاطره می اندازد و موجبات مهاجرت آنها را فراهم می آورد. مهاجرت وسیع و بی رویه خود به خود باعث بوجود آمدن مسائل بیشماری در امور اجتماعی و سیاسی می گردد.
در منابع مختلف مساحت بیابان های جهان اعداد و ارقام متفاوتی را نشان می دهد به عنوان مثال اعداد زیر برای مساحت بیابان ها از مراجع گوناگون ذکر شده است .
1. اطلس جهانی مجله جغرافیایی ملی |
45 الی 50 میلیون کیلومتر مربع |
|
857/48 میلیون کیلومتر مربع |
3. نقشه یونسکو (1977) |
50 میلیون کیلومتر مربع |
4. اداره پژوهش های نواحی خشک دانشگاه آریزونا و تاکسون |
89/46 میلیون کیلومتر مربع |
- UNEP, 1997. World Atlas of Desertification, New York London, John Wiley & Sons, Inc.
- مجله محیط شناسی، 1378. پیشنهادهای کنفرانس گسترش بیابان نایرویی ( کینا) نشریه شماره 8 ( مرکز مطالعات هماهنگی و محیط زیست دانشگاه تهران)