وبلاگ تخصصی مهندسین مرتع و آبخیزداری

روش های مورد استفاده برای کنترل بیابانهای شنی در چین به دو دسته تقسیم می شوند (بیابانهای شنی واراضی شنی با یکدیگر تفا وت دارند ) یک روش کاشت در ختان ،بوته ها یا علفی ها برای توسعه پوشش گیاهی روی تپه های شنی ویا در مناطقی است که پوشش گیاهی در آنجا تخریب شده است. مواد مورد استفاده در این روش زنده هستند. این نوع مبارزه روش بیولوژیکی یا روش گیاهی برای کنترل بیابان است. روش دیگر مستقر کردن خاک، خار و خاشاک روی تپه های شنی است. تمام مواد مورد استفاده در این روش غیر زنده هستند، مانند ساقه های گندم، شاخه های درختان، بامبو، نی وحصیر، ساقه های ذرت، خاک رس، سنگ ریزه ومواد شیمیایی نفتی و امثال آن. این نوع مبارزه را، روش مکانیکی یا روش مهندسی برای کنترل بیابان می نامند.

2-1 ایجاد موانع :

احداث موانع بر سر راه حرکت شن ها پیش شرط لازم برای متوقف کردن آنهاست. موانع ایجاد شده(sand barrier) روی تپه های شنی سرعت باد را کاهش می دهند و با کاهش سرعت باد شن ها در اطراف این موانع متوقف می شوند. بر اساس مطالعات انجام شده 80 تا90 درصد ظرفیت حمل شن ها بوسیله باد در ارتفاع 20 تا30 سانتی متری از سطح زمین اتفاق می افتد و در محدوده این ارتفاع 20 تا30 سانتی متری، اکثر شن ها در ارتفاع 10 سانتی متری از سطح زمین حمل می شوند. بنا براین اگر موانع خاکی یا گیاهی در ارتفاع بین 30 تا 50 و حداکثر 100 سانتی متری ایجاد شوند اکثر شن هایی را که بوسیله وزش باد حمل می شوند، می توان کنترل کرد.

بطور معمول سرعت باد در شیبهای پشتی تپه های شنی (شیب های پشتی و جلو شیب های رو به باد)ضعیف می شود. کاشتن گیاه روی سطوح لخت تپه های شنی مانع از حرکت ماسه ها می شود و برای این کار موانع گیاهی و گاهی خاکی عمود به جهت باد روی تپه ها ایجاد می شود. معمولا موانعی که ارتفاع آنها بین50 تا100 سانتی متر است، موانع (بادشکن های) بلند نامیده می شوند و موانعی که ارتفاع آنها بین 20 تا50 سانتی متراست بادشکن (موانع) کوتاه نامیده می شود. مواد مورد استفاده در این موانع عبارتند از ساقه های گندم و غلات، شاخه های درختان و امثال آن.  احداث موانع برای تثبیت شن (sand barrier ) بر اساس مواد، ساختمان والگو به سه دسته 1)موانع با منافذ زیاد   2)موانع با منافذ متوسط  3) موانع با ساختمان متراکم تقسیم می شوند.