وبلاگ تخصصی مهندسین مرتع و آبخیزداری

مرتع یکی ازارکان اقتصادی کوچ نشینان راتشکیل می دهد.هرخانوارکوچ نشین درصورتی میتواندبه زندگی کوچ نشینی ادامه دهدکه به نحوی دسترسی به مرتع داشته باشد. درنظام سنتی واجتماعی عشایری اصولا رسم براین است که صرف نظرازنحوه مالکیت اعضای هرخانواروتیره دربعضی مواردهمه اعضای یک تیره مالک شناخته میشوند.مراتع مورداستفاده کوچ نشینان آذربایجان همان مراتع طبیعی است که به طورپراکنده درکوهستان سبلان ،دشت مغان وارسباران یافت میشونداین مراتع درموقع معینی ازسال مورداستفاده قرارمیگیرند.بین عشایرمرتع دوگونه است :
مرتع خام :مرتعی که توسط دام چریده نشده است .
مرتع اوره ن : مرتعی که توسط دام چریده شده است .
چوپان صبح گوسفندهارابه تادم ظهربه اوره ن می برددوباره به اوبه برگردانده ودردامنه تپه ای جمع میکندوبه اصطلاح گله رابه سنگ میزندومیخواباند.
بعداظهردوباره می آورند به "اوره ن" تا نزدیکی های غروب همه "اوره ن" هستند و آنوقت چوبان همه را می برد به طرف " خام " تا سیاهی شب گوسفندها همه "خام" می خورند و بر می گردند به " اوبه" وسط آلاچیق ها که محل خوابیدن گوسفندهاست و به آنجا "آرخاج" می گویند در قشلاق هم همین کار را می کنند.
به طور کلی نقش چوپان در استفاده صحیح از مراتع در موارد ذیل خلاصه می شود:
- جلوگیری از تجمع دام در یک محل
-قراردادن نمک در قسمتهای مختلف مرتع
- چرخیدن چوپان در میان دام ها و ایستادن در جلو دام های چرا به قصد ایجاد مانع
- استفاده و انتخاب محل خواب و اتراق دام ها
- جلوگیری از آمد و شد در مرتع بعد از بارندگی
- ایجاد آبشخور و سایبان در حد توان و توجه به مرتع
-ایجاد آرامش در دام و زمان مناسب چرادر طول شبانه روز