هرکه کاردان باشد، فرمانروایش او را دوست خواهد داشت . [امام علی علیه السلام]

وبلاگ تخصصی مهندسین مرتع و آبخیزداری

Powerd by: Parsiblog ® team.

اب و آبخیز(پنج شنبه 86 اردیبهشت 6 ساعت 6:18 عصر )

به ‌این ‌ترتیب‌اکثر حوضه‌های‌آبخیز کشورمان ‌به ‌انحاء مختلف‌ در معرض ‌تهدید سیل‌است‌. برای ‌مقابله‌با این ‌پدیده ‌مخرب و حفاظت ‌از جان و مال‌ انسانها و زمینهای کشاورزی و تأسیسات‌، به ‌روشهای ‌گوناگونی ‌از جمله ‌احداث ‌سدها و سازه‌های ‌آبی ‌و همچنین ‌انجام ‌عملیات ‌مهندسی برای رودخانه‌ها و سواحل و حوضه‌های ‌آبخیز متوسل‌ شده‌اند. اینکارها گرچه ‌در جای خود اهمیت قابل ملاحظه‌ای ‌دارد ولی با مشکل‌ فرسایشی ‌و رسوبگذاری ‌پشت‌ سدها مواجه ‌شده‌است‌. بطور مثال در شرایط فعلی کشور صدها سازه‌ آبی بزرگ‌ و کوچک وجود دارد که ‌اکـثراً مشکل‌ رسوبگذاری‌دارند، براساس‌ تخمین‌های ‌کارشناسی سطح حوضه‌های‌ بالادست‌ سدهای‌کــشور حــدود 5/35 مــیلیون ‌هـــکتار است‌ کــه‌حـــدود236 میلیون‌مــترمکعب‌درسال رسوبدهی دارند[1]. تخمین‌های اولیه‌نشان ‌می‌دهد که ‌با کنترل ‌فرسایش ‌و سیل‌خیزی عرصه‌ها میتوان ‌حدود 19میلیارد مترمکعب ازجریانات ‌سطحی‌ وسیلابی ‌را کنترل و متعادل ‌نمود که درآمد ناشی از این‌ امر فقط در جهت‌ رفع‌کم‌آبی بالغ ‌بر450 میلیارد ریال ‌در سال ‌می‌شود. از طرف دیگر تغییرات ‌قابل‌ملاحظه‌ در نوع‌ و شیوه‌ بهره ‌برداری ‌از اراضی باعث ‌شده‌است ‌که: اولاً سطح‌ مناطق ‌سیلخیز و شدت‌ سیل‌ خیزی ‌در واحد سطح ‌افزایش ‌یابد به طوریکه در وضعیت ‌موجود سطح‌ مناطق ‌سیل خیز در کشور حدود 91 میلیون‌ هکتار برآورد گردیده ‌است‌. ثانیاً سطح‌ مناطق‌ سیل‌گیر در حاشیه ‌رودخانه‌ها و مسیل‌ها افزایش‌ یابد که ‌از این ‌نظر حدود ۵۹۰ شهر، 66 هزار روستا، 2 هزار رشته‌ قنات‌، یک‌ میلیون‌ هکتار از اراضی‌ زراعی‌ و بــخش وسیعی ‌از جاده‌های ‌کشور و تأسیسات ‌صنعتی‌در معرض‌ خطر سیل گیری و تخریب ‌قرار دارند. از این رو راهبرد اساسی کنترل سیل را باید در آبخیزداری که یکی از شیوه های مناسب حفاظت آب و خاک، مهار و پخش سیلاب است جستجو کرد. با استفاده از فنون آبخیزداری سیلاب های مخرب کنترل شده و آب به داخل سفره های آب زیر زمینی نفوذ داده می شود. اینکار موجب می شود تا قنات ها، چشمه ها و چاهها با تولید آب بیشتر بتوانند زمین های کشاورزی بیشتری را به زیر کشت برده و در تولید محصولات غذایی بیشتر، نقش مهمی را ایفا کنند. این شیوه به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک که معمولا هر از گاهی با جاری شدن سیلاب های مخرب مواجه هستند بسیار موثر و راهگشا است.

» مجتبی رجب پور و رضا نوروزی
»» نظرات دیگران ( نظر)