نام خانواده: Lamiaceae = Labiarae
تیره بزرگی از گیاهان گلدار بوده و در تمام دنیا بویژه در منطقه مدیترانه انتشار دارند. گیاهانی عموما علفی و یا درختچه ای با ساقه چهارگوش و برگهای متقابل و بدون گوشوارک هستند. در مناطق خشک، برگها پوشیده از کرکهای فراوان می باشد. دارای گل کامل و گل آذین گرزن و میوه آن فندقه و یا شفت و دانه های آن بدون آلبومن می باشد. این گیاهان دارای کرکها و بافتهای ترشحی با اسانس فراوان هستند.
خانواده نعناع دارای بیش از 400 گونه بوده و اکثر آنها دارای خاصیت دارویی هستند.
خواص درمانی و موارد مصرف:
1) آویشن برگ باریک: Thymus vulgaris
مقوی معده - ضد نفخ – ضد انگل معده – درمان سرماخوردگی و سرفه - رفع سوء هاضمه
2) آویشن شیرازی: Zataria multifora
درمان گلودرد – معالج دردهای عصبی- درد معده – سیاه سرفه – بیماریهای تنفسی
3) اسطوخدوس: Lavandula officinalis
مقوی اعصاب – معالج دردهای مفاصل – آسم – میگرن – ضد لک صورت – درمان سرماخورگی
4) بادرشبویه: Dracocephalum moldavica
آرام بخش – ضدباکتری – دردمعده – ضدنفخ – اشتها آور
5) بادرنجبویه: Melissa officinalis
رفع کم خونی – درمان ضعف اعصاب – آرامبخش – نیرو دهنده
6) بالنگو: Lallementia iberica
آرام بخش – مقوی قلب – رفع یبوست – درمان سرماخوردگیو سرفه – مسکن درد – گلودرد – ضد نفخ
7) برازمیل: Perovskia abrotanoides
ضد مالاریا – ضد سالک
8) پونه: Mentha pulegium
درمان اسهال – ضد نفخ – رفع سیاه سرفه – رفع لکه های پوستی – خلط آور
9) چای کوهی: Stachis lavandifolium
مقوی معده – بادشکن – آرام بخش – رفع سردی مزاج
10) رزماری: Rosmarinus officinalis
ضد نفخ – درمان میگرن – دردهای مفصلی – ضد تشنج – قابض – درمان آسم – جلوگیری از ریزش و شوره موی سر – سرما خوردگی
11) ریحان: Ocimum balsilicum
آرام بخش – مقوی معده – تنظیم قاعدگی – ضد سرفه – گلو درد – رفع بی خوابی و استرس – درمان میگرن – برونشیت
12) زرین گیاه: Dracocephalum kotschyi
درمان رماتیسم – دردهای مفاصل – مقوی بدن – نشاط آور
13) زوفا: Hyssops officinalis
نیرو دهنده – آرام کننده سرفه – خلط آور – مقوی معده - ضد کرم – تب بر – درمان رماتیسم – بادشکن
14) فراسیون: Marrubium vulgare
مقوی معده – مقوی قلب – خلط آور – مدر – قاعده آور – تب بر – ضد برونشیت- آبله – سرفه های مزمن
15) فرنجمشک: Calaminta geravolens
آرام بخش – خواب آور – ضد هیستری
16) کاکوتی: Ziziphora teniur
ضد نفخ – مقوی معده – تقویت قلب – تقویت قوه باء
17) گزنه سفید: Laminum album
درمان واریس – درمان زخمها – درمان بند آمدن ادرار
18) گل اروانه: Salvia hyhydrangea
رفع ناراحتیهای پوستی – کلیه – دردپهلو – زکام – درمان آسم – گلو درد – تب بر
19) مرزنجوش: Origanum vulgare
مقوی قلب و اعصاب – ضد تشنج – درمان سل – مدر – معرق – کاهش دهنده قوه باء
20) مرزه: Satureja hortensis
درمان ورم معده و روده – سوء هاضمه – دوای بی حسی و رطوبت – تقویت قوه باء – درمان اسهالهای ساده – ضد کرم
21) مریم گلی: Salvia officinalis
مقوی قلب و اعصاب- بادشکن – لاغرکننده – درمان نازائی – دیابت – تهیه پماد زیبایی
22) مریم نخودی: Teucrium polium
درمان دردهای معده – تب بر – ضد نفخ – درمان رماتیسم – استفراغ – مدر – رفع سردی مزاج
23) نعناع فلفلی: Mentha piperita
نیرو دهنده – ضد نفخ – آرام بخش – بادشکن – مقوی اعصاب – ضد تشنج – درمان اسهال
منابع مورد استفاده:
· امید بیگی، رضا . 1376 . رهیافتهای تولید و فراوری گیاهان دارویی . انتشارات طراحان نشر
· صمصام شریعت، هادی . 1374 . پرورش و تکثیر گیاهان دارویی . انتشارات مانی
· زرگری، علی . 1371 . گیاهان دارویی . انتشارات دانشگاه تهران
· میر حیدر ، حسین . 1373 معارف گیاهی