وبلاگ تخصصی مهندسین مرتع و آبخیزداری

مآر(mar) : مار دهانة کم عمق با کف مسطح است هنگام انفجارهای بخاری بالای دودکش آتشفشانی بوجود می‌آید. اندازة مارها از قطر 200 تا 6500 پا و عمق 30 تا 650 پا تغییر می‌کند. مارها اغلب با آب پر می‌شوند و دریاچه‌ می‌سازند.

مافیک (Mafic) : کلمة مافیک به سنگ آذرین یا ماگمای تیره رنگی که دارای میزان بالایی آهن و منیزیم است برمی‌گردد. برای مثال اولیوین، اوژیت و هیپرستن کانی‌های مافیک هستند.
ماگما (Magma) : ‌ماگما سنگ مذابی‌ست که سنگ‌های آذرین از آنها بوجود می‌اید. ماگما می‌تواند انواع سنگ‌ها را تشکیل دهد، مانند بازالت، آندزیت، داسیت، گابرو و ریولیت.
حجره ماگمایی (magma chamber) : حجرة ماگمایی غار زیرزمینی پراز ماگمای گازدار است. این ماگما از آتشفشان به بیرون می‌ریزد.

میدان مغناطیسی (magnetic field) : میدان مغناطیسی زمین از قطب شمال تا قطب جنوب را در برگرفته و در طول تاریخ زمین‌شناسی بارها معکوس شده است. کوسه‌ها و برخی جانداران می‌توانند از میدان مغناطیسی زمین برای تعیین موقعیت خود در مهاجرت‌ها استفاده می‌کنند.

مگنیتت (magnetite) : مگنیتیت کانی آهن دار سیاه تا خاکستری فرمول شیمیائی آن Fe oFe2O3 است و سختی این کانی 5/5 تا6 ، وزن مخصوص 1/5 تا 2/5 ، رنگ خاکة آن سیاه و در تمام دنیا یافت می شوند.

ابسیدین موهوگنی (mohogany obsidian) : ‌ابسیدین موهوگنی یا اشک آپاچ ابسیدین قهوه‌ای شیشه‌ای و درخشانی‌ست که در جریانهای گدازه‌ای یافت می‌شوند.ابسیدین هنگامی بوجود می‌اید که گدازه چگال آتشفشانی به سرعت سرد شوند. اغلب ابسیدین‌ها دارای 70 درصد سیلین هستند. سختی ابسیدین 5 و وزن مخصوص آن2/35 است.

مالاکیت (malachite) : ‌مالاکیت سنگ نیمه قیمتی کدر با لایه‌های سبز روشن و بسیارتیره است. این سنگ معمولاً در معادن مس پیدا می‌شود و دارای 75 درصد مس است. مالاکیت هزاران سال پیش در یونان باستان در جواهرسازی به کار می‌رفته. مالاکیت معمولاً بصورت منحنی و صیقلی و همراه با تزئینا ت نقره به کار می‌رود. حکاکی‌های روسی روی مالاکیت بصورت مینیاتور و در مقیاس بزرگ و یا در لوازم خانگی معروف است. سختی مالاکیت‌ها و وزن مخصوص آن 8/3 است. این کانی در سیستم بلوری منوکلینیک متبلور شد و گاهی برای افزایش دوام و بهبود ظاهرش، با روغن، واکس و یا مواد سخت کننده پوشیده می شود.

چکش پذیر (malleable) : فلزات چکش پذیر، فلزاتی هستند که می‌توان به راحتی با چکش بر روی آنها کار کرد. طلا و نقره استرلینگ از فلزات بسیار شکل‌پذیر هستند.

گوشته (mantle) : ‌گوشته یکی از لایه‌های زمین است که بین پوسته و کرة مذاب قرار گرفته .

مارکازیت( Marcasite ) : مارکازیت سنگ نیمه قیمتی فلزی درخشانی ست که در واقع پیریت آهن دار است. این کانی معمولاً بصورت تخت پرداخت شده و در جواهر سازی به کار برده می شود.

انقراض عمومی( Mass extinction ) : انقراض عمومی فرآیندی ست که طی آن تعداد زیادی از گونه های جانوری ناگهان از بین می روند. دایناسورها و سایر گونه ها طی انقراض K-T که احتمالاً به علت برخورد یک شهابسنگ با زمین بوده از بین رفته اند.

ماو- سیت- سیت( Maw- sit – sit ) : ماو- سیت – سیت، گوهر سبز، کانی هاست که دارای رگه های سبز تیره تا سیاه و گاهی لکه های سفید است. سنگ اصلی کدر تا نیمه شفاف است. سختی آن 6 و وزن مخصوصش 5/2 تا 5/3 است. این سنگ در برم ه یافت می شود و شبیه به ژاده ایت است، اما در واقع از آن خانواده نمی باشد. این سنگ اولین بار در سال 1963 توسط یک گوهرشناس سویسی به نام ادوارد گوبلین( Eduard Gubelin ) کشف شد. اگرچه ترکیب شیمیایی دقیق آن مشخص نیست اما دارای کروهیت، اورییت، ژادهایت کرم دار، سیمپلکتیت، آمفیبول کرم دار و سایر کانی های روشن تر است.

ملی( Melee ) : ملی، به الماس کوچک زیر 20 قیراط گفته می شود.

تخت کوه( Mesa ) : تخت کوه یا مسا، سرزمینی ست که دارای ناحیه ای تخت روی دایواره های شیب دار است . این پدیده معمولاً در نواحی خشک بوجود می آید.

دوران مزوزوئیک( Mesozoic Era ) : دوران مزونیک تا عصر خزندگان، در 65 تا 245 میلیون سال پیش وجود داشته که به سه دور تریاس، ژوراسیک و کرتا سه تقسیم می شود، دایناسورها، پستانداران وگیاهان گلدار در این دوران تکامل یافتند و ابر قاره ی پانگه آ در این دوران شکسته شد. این دوران با انقراض عمومی خزندگان به پایان رسید.

سنگ دگرگونی( Metamorphic rock ) : سنگ دگرگونی، سنگی ست که تحت تأثیر گرما و فشار درون زمین فشرده و تغییر یافته است.

شهاب سنگ( Meteor ) : شهاب سنگ، سنگ آسمانی ست که وارد جو زمین شده و معمولاً هنگام افتادن دنباله ی آتشینی می سازد. گاهی به آن ستاره ی پرتابی هم می گویند که اغلب آنها از برخورد به زمین، از بین می روند.

سنگ آسمانی( Meteorite ) : سنگ آسمانی، شهاب سنگی ست که به زمین افتاده. سنگ های آسمانی از جنس سنگ،آهن یا سنگ – آهن هستند.

سنگ آسمانی کوچک( Meteorid ) : سنگ های آسمانی کوچک، سنگ های یا قطعات کوچک فلزی هستند که در فضا سیر می کنند.

الماس مکزیکی( Mexican diamond ) : الماس مکزیکی اصطلاح غلطی برای سنگ بلورین است.

یشم مکزیکی( Mexican diamond ) : یشم مکزیکی اصطلاح غلطی برای سنگ کلیست استالا کمیتی رنگ شده است.

ملیکا( Mica ) : میکا کانی نرم، سبک وشفافی ست که به ورقه های انعطاف پذیر نازک شکسته می شود(درواقع این کانی دارای جهت رخ کاملی است.) این کانی در عایق های الکتریکی و حباب لامپ به کار برده می شود. میکا دارای 30 نوع مختلف مثل زرد، سبز، خاکستری، بنفش، سفید و قهوه ای است. سختی آن 5/2 و وزن مخصوصش 3 است. ذرات ریز میکا، به سنگ قیمتی ارونتورین درخشش خاصی می دهند.

ریز بلور( Microcrystalline ) : ریز بلور، نوعی ساختاری بلوری ست که در آن بلورهای بسیار ریز هستند، بطوریکه تنها با میکروسکوپ می توان آنها را دید.

میکرون( Micron ) : میکرون واحد طولی برابر با 001/0 میلی متر است.

اثر شیر و عسل( Milk and honey effect ) : اثر شیر و عسل، اثری ست که بر اساس آن رنگ ظاهری سنگ ها مطابق با جهت نور از شیری تا عسلی تغییر می کند. وقتی نوری به سنگ می تابد، یک طرف سنگ شیری و طرف دیگر عسلی است. هنگامی که جهت نور تغییر می کند، .رنگ ها نیز تغییر می کنند. کریزوبریل چشم گربه ای این پدیده را از خود نشان می دهند.

میلیون( Million ) : یک میلیون برابر، هزار هزار است. دایناسورها یک میلیون سال قبل زندگی می کردند.

کانی( Mineral ): کانی، جسم جامد طبیعی با ترکیب شیمیایی خاص است که اتمهای آن معمولاً دارای الگوی منظمی هستند.

دور میوسن( Miocen epoch ): دور میوسن، محدوده ی زمان زمین شناسی است که از 5 تا 24 میلیون سال قبل به طول انجامیده است. در دور هیوسن پرندگان امروزی و بسیاری از پستانداران مانند اسب ها، سگ ها، خرس ها، میمون های آمریکای جنوبی و میمون های بی رم جنوب اروپا تکامل یافتند. راماپتیکیوس( Ramapithecus ) که احتمالاً جد اولیه ی انسان است نیز در این دورر بوجود آمده. در مقایسه با دوره های قبلی( الیگوسن وقبل از آن پلیوسن)، آب و هوا در این دور نسبتاً گرم بوده است. همچنین علفزارهای فراوانی وجود داشته(علف ها در این زمان متنوع شدند)، اما بخش های درونی قاره ها نسبتاً خشک بود و جنگل های کاج شمالی بوجود آمدند. این دوره در ایران با زایش پتانسیل‌های معدنی مس و جایگیری سفره‌های نفتی همزمان بوده است.

زمردهای مغول( Mogul emerald ): این زمرد های هندی متعلق به مغول های هند مانند شاه جهان(سازنده ی تاج محل) بودند که با دعاهای مقدس حکاکی شده بودند.

موهوروویچ، آندریجا( Mohorovicic, Andrija ) : آندریجا موهوروویچ(1857 تا 1936 ) ژئو فیزیکدان یوگسلاو بود که بعد از آزمایش بر روی امواج لرزه ای زمین لرزه ی 1909 دره ی کولپا( Kulpa Vally )، تئوری مرز بین پوسته و گوشته ی بالایی که در حدود 50 کیلومتری زیر سطح زمین قرار دارد را عنوان کرد. هم اکنون این ناحیه را ناپیوستگی موهوروویچ یا موهو می گویند که در آن امواج زمینلرزه سرعت بیشتری می یابند. دهانه ی آتشفشانی در بخش تاریک کره ی ماه نیز به نام وی نام گذاری شده است.

ناپیوستگی موهوروویچ( Mohorovcic discontinuity ): ناپیوستگی موهوروویچ پوسته و گوشته فوقانی زمین را از هم جدا می کند.

ماده سختی
تالک 1
کهربا، ناخن، عاج، پوسته، زغال سیاه 5/2
طلا 3-2
برنز، مرجان، مروارید 3
آهن 4
شیشه 5
اپال 5/6-5/5
متسیت، کلسرونی، کوارتز، فولاد(چاقوی جیبی) 7
سپینل 8
یاقوت، سافیرت(کروندوم) 9
الماس 10

مقیاس موس( Mohs scale ): مقیاس سختی موس، مقاومت مواد در برابر خراش(سختی) را نشان می دهد. در این مقیاس که از 1 تا 10 درجه بندی شده، ماده ای سخت تر از دیگری ست که بتواند آنرا خراش دهد. برای مثال یک الماس با سختی10، یک گارنت با سختی 5/6 تا 5/7 را خراش خواهد داد، اما عکس این امکان پذیر نیست، پس الماس سخت تر از گارنت است. این مقیاس توسط کانی شناس استرالیایی فردریش موس( Friedrich mohs;1773-1839 ) ابداع شد.

موآسانیت (Moissanite): موآسانیت کانی سختی است که دکتر فردنیان آنری موآسان (Dr. Henri Moissan 1825-1907) شیمیدان فرانسوی و برنده جایزهنوبل آن را در شهاب‌سنگ آهنی که دردیابلوکانیون (Diablo Canyon) آریزونا پیدا شده و حاوی مقدار کمی موآسانیت بود، کشف کرد. رنگ موآسانیت از بی‌رنگ تا سبز، آبی و زرد تغییر می‌کند. ترکیب شیمیایی آن (SiC) کاربیدسیلیس است که بدان کاربوراندوم (carbarundum) هم می‌گویند. بلورهای موآسانیت شفاف تا نیمه‌شفاف هستند و دارای سختی 25/9 و وزن مخصوص 1/3، 2/3 است. موآسانیت رشد داده شده صنعتی آن ماده‌ای ارزان‌قیمت است که ساینده / عالی است که با نام تجاری وسیلیسیوم کارباید یا کاربوراندوم در بازار به فروش می‌رود. نوع رشد داده شده درشت بلور رنگین آن گوهر است.

مولداویت( Moldavite ): مولداویت، سنگ قیمتی سبز تیره، شیشه ای، نیمه شفاف و کمیابی ست که تنها در بوهمیا( Bohemia ) ی جمهور چک یافت می شود. این سنگ یک تکتیت( سیلیسی ست که در اثر برخورد شهاب سنگ با سطح زمین و ذوب ضربه ای سنگ های اطراف بوجودمی آیند. مولداویت در اواخر سال 1800 در جایی که شهاب سنگی در حدود 7/14 میلیون سال قبل با زمین برخورد کرده بود، کشف شد. سختی این کانی 5/5 تا 5/6 است و تداخل های حبابی گاز و آهن- نیکل در آن معمول است. این شیشه ی طبیعی از قبل از تاریخ در جواهرسازی، اشیاء مذهبی و لوازم تزیینی کاربرد داشته است.

منوکلینیک( Monoclinic ): کانی های منوکلینیک، ساختار بلوری داردند که در آن یک محور تقارن دوچین وجود دارد. یشم، مالاکیت و ماه سنگ منوکلینیک هستند.

آتشفشان تک منشاء( Monogenetic volcano ): آتشفشان تک منشاء، آتشفشانی ست که طی دوره ی زمانی نسبتاً کوتاه و فوران منفردی شکل گرفته باشد. اغلب آتشفشان های منوژنتیک، بازالتی هستند.

یاقوت مونتانا( Montana ruby ): یاقوت مونتانا در واقع یک گارنت پیروپ است.

ماه سنگ( Moon stone ) : ماه سنگ، سنگ نیمه قیمتی ست که از فلد جنس سپارهای آلبیت و ارتوکلاز تشکیل شده است. این سنگ معمولاً آبی – سفید است، اما می تواند بی رنگ، نارنجی، خاکستری و یا حتى قرمز باشد. ماه سنگ به حالت صیقلی برش می خورد و در قرن بیستم بسیار متداول بود، سختی این سنگ 6، وزن مخصوص آن 57/2 و سیستم بلوری آن منوکلینیک است. آدولاریا نوع معمول ماه سنگ است. الیگوکلاز که نوع دیگری از کانی فله سپار است، نوع دیگری از ماه سنگ است. لابرادوریت و آلبیت( انواع دیگر فلد سپار و از خانواده ی فلدسپار) نیز به ندرت ماه سنگ می سازند.

مورگانیت( Morganite ): مورگانیت، سنگ قیمتی صورتی شفاف تا نیمه شفافی که در واقع نوعی بریل دار با ترکیب شیمیاییُSi6O18Be3Al2 است. منبزیم موجود در مورگانیت به آن رنگ صورتی میدهد. این کانی دارای سختی 5/7 تا 8 و وزن مخصوص 71/2 تا 9/2 است. این کانی دارای رخ ضعیف بوده و شکننده است. به منظور بدست آوردن رنگ صورتی خالص تری از مورگانیت و حذف لکه های زرد آن، از روش پرداخت حرارتی استفاده می شود. نام مورگانیت، از اسم صنعتکار و مجموعه دار جواهر آمریکایی، پیرپونیت مورگان( J.Pierpoint Morgan ) گرفته شده است. این کانی در برزیل، ماداگاسکار، ایتالیا، پاکستان، موزامبیک، نامیبیا، آمریکا و زیمباوه پیدا می شود.

آگات قره ای( Moss agat ): آگات قره ای داندریتی یا سنگ موچا نوعی آگات سبز است. این سنگ کلسدونی ست با تداخل ها اینتریتی(درخت مانند) زیبای سبز رنگ(قرمز یا سیاه) از کانی هوزنبلاند. سختی آگات قره ای 5/6 تا 7 و وزن مخصوص 6/2 است. آگات قره‌ای سبز در هند و برخی جاهای دیگر یافت می شود.

مادرمروارید( Mother of pearl ): مادرمروارید پوشش رنگین کمانی درون صدف اوسترا را گویند. مادرمروارید در جواهرآلات، دکمه ها و جاهای دیگر به کار می رود.

موکائیت( Moukaite ): موکائیت سنگ نیمه قیمتی از نوع ژاسپر است که رنگ آن از قرمز – قهوه ای تا صورتی با نوارهای طلا و سفید است.

کوه( Mountain ) : کوه سرزمین طبیعی مرتفعی روی زمین و بلندتر از تپه است.

جریان گلی( Mud flow ): جریان گلی یالاهار یا جریان گلی مختلط روانی از سنگ، آب و سایر مواد است.

مایا( Maya ): مایا یعنی میلیون ها سال قبل.

مایا یای ( Maya yay ): نامی برمه ای برای بهترین کیفیت شفافیت یشم است.

آتش عارف( Mystic fire ): آتش عارف یا توپاز عارف یا توپاز باران، توپازی است که با پوششی از لایه‌ی اتم های فلزی( که با روشی به نام رسوبگذاری خلاء) رنگ پررنگ تری به آن داده شده است. این سنگ با سختی 8، دارای رنگ قرمز، سبز، بنفش و خاکه ی آبی شناخته می شود

A : اهمیت مصرف کوددرحاصلخیزی خاک

یکی از موجودات زنده ای که به خاک وابسته است گیاه است . گیاه برای رشد و ادامه زندگی خود ، جائی که هست بایستی باندازه کافی مواد غذائی وجود داشته باشد . در خاک بطور طبیعی عناصر متعددی وجود دارد . فقط میزان این عناصر در هر زمان بقدر کافی وجود ندارد . خاکی که روی آن کشت و زرع میشود بمرور زمان مواد غذائی درون خاک آن کاهش می یابد .
در اینجاست که اهمیت تغذیه گیاهی شروع میشود . درختان نیاز سالیانه مواد غذائی خود را از زمین جذب مینمایند چنانچه مواد غذائی جذب شده جایگزین نگردد در آن صورت کمبودهائی در عملکرد و یا کیفیت محصول بوجود خواهد آمد . برای جلوگیری از چنین وضعیتی عناصر مورد نیاز به حد کافی بایستی اضافه نموده و آنرا تقویت نمائیم .

B : جذب و انتقال مواد غذائی :

ریشه عامل اصلی جذب مواد غذائی است . در شرایط خیلی محدود سایر قسمتهای اندام گیاه که در بالای خاک وجود دارند نیز میتوانند مواد غذائی را جذب نمایند ولی هیچوقت باندازه مورد نیاز نمی توانند مواد غذائی را جذب نمایند .
برای جذب از راه ریشه به وجود یک سیستم ریشه مناسب و خوب نیاز است . گیاهان آب و مواد غذائی را توسط ریشه های موئی گرفته و به اندامها میرسانند . روی این اصل وجود یک ریشه افشان انبوه سبب جذب آسان و مناسبی برای گیاه بوجود خواهد آورد .

همچنین بافت خاک و رطوبت موجود در آن تاثیر زیادی در جذب مواد غذائی خواهد داشت . از طرفی ریشه در جستجوی مواد غذائی درون خاک دنبال عناصر میگردند که قابلیت جذب خوبی داشته باشند و یا قابلیت جذب آنها بالا باشد . ریشه عناصر مواد غذائی را با استفاده از خصوصیات فیزیکی و شیمیائی از روش اسمزی با تبادل یونی و تماسی جذب مینمایند که با استفاده از جذب سلولی انتقال می یابند . انتقال مواد غذائی از پایین بطرف بالا و بالعکس صورت میگیرد . یعنی مواد غذائی از سمت ریشه سمت برگ و میوه رفته که در اثر فتوسنتز مواد غذائی مجدداً به ریشه و سایر اندام گیاه نقل مکان می یابند.


C : چگونه مواد غذائی مورد نیاز درختان و گیاهان را تعیین مینماییم :


برای تعیین کودهای مورد نیاز روشهای فنی بکار گرفته میشود از جمله :

آزمایشات مزرعه ای
آزمایش خاک
آزمایش گیاه
آثار کمبود در گیاه
روشهای رادیو ایزوتوپها

1 - روش آزمایشات صحرائی و مزرعه ای

قدیمی ترین روش ، آزمایشات صحرائی و یا مزرعه ای میباشد . برای تعیین میزان کود مورد نیاز بهترین نتیجه را خواهد داد . ولی این روش زمان و هزینه زیادی را در بر خواهد داشت .در این روش قطعاتی را انتخاب و میزان و انواع مختلف کود را به زمین داده و بهترین آنها را انتخاب مینماید .

2- روش آزمایش خاک

امروزه برای تعیین حاصلخیزی بیشترین جایگاه را آنالیز خاک بخود اختصاص داده است . هدف از تجزیه خاک تعیین میزان مواد غذائی موجود درخاک و کمبود عناصر را بشرح زیر انجام میگردد :
نحوه نمونه برداری خاک .
عناصر غذائی قابل جذب در نمونه .
تفسیر نتایج نمونه خاک .
توصیه کودی.

- نحوه تهیه نمونه خاک

قبل از تهیه نمونه خاک ، اختلافات موجود در مزرعه نظیر شیب ، رنگ خاک ، تیپ خاک ، تپه ماهور و عوارض و آب زیرزمینی را بایستی در نظر داشته و در هر یک از این نقاط نمونه جداگانه ای تهیه نمود . چنانچه اراضی مورد نظر تماماً یکنواخت و با یک مدیریت اداره شده باشد برای هر دو هکتار یک نمونه بایستی تهیه نمود .

روی این اصل بطور تصادفی بصورت زیک زاک ( یا شکل N ) در مزرعه حرکت نموده 8-6 نقطه از زمین را توسط مته و یا بیل به عمق 25-0 نمونه برداشته و با هم مخلوط و یک نمونه مرکب تهیه و باندازه یک تا دو کیلوگرم آنرا جدا نموده و در کیسه پلاستکی میریزیم و سپس به آزمایشگاه ارسال میداریم . اگرخواستیم با بیل نمونه برداری کنیم بدواً زمین را به عمق 25 سانتیمتر بشکل v درآورده سپس از سمت صاف آن به ضخامت 3-2 سانتیمتر و به عمق 25 سانتیمتر نمونه ، برمیداریم . این عمل در 8-6 نقطه تکرار خواهد شد و از مخلوط کردن آنها یک نمونه مرکب باندازه یک تا دو کیلوگرم برمیداریم . و اگر منظور نمونه برداری در باغات مرکبات باشد بایستی نمونه برداری حدود 8 نقطه را بطور تصادفی در باغ انتخاب نمود و در محل آبچکان درختان ، چاله ای به عمق 60 سانتیمتر بشکل V تعبیه و از یک سمت به قطر 3-2 سانتیمتر به عمق 30-0 و 60-30 جداگانه نمونه خاک تهیه و در ظروف جداگانه آنها را خوب مخلوط و یک نمونه مرکب به وزن 2-1 کیلوگرم از خاک روئی به عمق 30- 0 و میزان 2-1 کیلوگرم از عمق 60-30 سانتیمتر تهیه و به آزمایشگاه ارسال نمود .

3 - نحوه نمونه برداری از برگ :

در این اواخر آنالیز برگ و سایر اندامهای گیاه عمومیت یافته و با استفاده از نتایج آن توصیه های حاصلخیزی توسط متخصصین ارائه میگردد . فقط باید توجه داشت برای استفاده بهتر از نتایج برگ در توصیه کودی لازم است خاک همان مزرعه نیز حد اقل یکبار تجزیه و تحلیل گردد .

در تهیه نمونه برگ :

نوع گیاه و واریته آن ، سن درخت و شاخه ای که نمونه از آن گرفته میشود ( با میوه بوده و یا بدون میوه ) سلامت درخت و غیره را بایستی دقت نمود . چنانچه آثار بیماری و یا کمبود شدید در بعضی از درختان مشاهد گردد نمونه های اینگونه درختان بایستی جداگانه تهیه گردند .

در باغات عموماً حدود 20 % درختان برای تهیه نمونه برگ بطورتصادفی و بشـکل زیک زاک ( N ) انتخاب مینماییم .
بهترین زمان نمونه برداری بطور کلی ( سیاه ریشه ها ) 12 - 8 هفته بعد از گلدهی میباشد که معمولاً در تیر خواهد بود . لذا نمونه های برگ را از ارتفاع صورت از وسط و شاخه هائیکه آفتاب خور هستند تهیه میگردند . نمونه را در داخل کیسه های پلاستیک که دارای سوراخ هستند میریزیم و فوراً به آزمایشگاه انتقال میدهیم .

D - مواردیکه در توصیه میزان کود بایستی مد نظر قرار گیرد .

1- شرایط اقلیمی :
- گرما
- نور
- باران

گرما :
در صورت یکسان بودن سایر شرایط و فاکتورها چنانچه مناطقی دارای روزهای گرم و شبهای سرد باشد مصرف کود بیشتر خواهد بود .
نور :
نور رابطه نزدیکی با مصرف کود دارد . بطوریکه در سایه بعلت کمبود و پایین بودن کربن هیدرات میزان مصرف کود کمتر خواهد بود بالعکس با افزایش نور کود بیشتری باید مصرف نمود .
باران
مصرف کود رابطه مهمی با فاکتور آب دارد . آب مواد غذایی را در خود حل کرده و بشکل قابل جذب توسط گیاه جذب و انتقال میدهد . روی این اصل در مواقع کمبود آب میزان مصرف کود نیز مناسب با آن خواهد بود در غیر اینصورت تولید اقتصادی نخواهیم داشت .

2- فاکتور خاک :

a - حاصلخیزی خاک
قبل از مصرف کود وضعیت حاصلخیزی خاک را بایستی مشخص نمود . سپس برحسب نیاز میزان و نوع کود تعیین و مصرف شود .
b - اسیدیته خاک
برای جذب مواد غذائی از سوی گیاه PH خاک از اهیمت بالائی برخوردار میباشد . برای جذب آسان این عناصر ، PH خاک باید بین 7-6 باشد .

c - ظرفیت نگهداری آب در خاک

فاکتور آب و یا باران در اینجا به بافت خاک بستگی دارد . یعنی میزان آبی که بافت خاک در داخل خود حبس و نگهداری مینماید .

بطور مثال به خاکهای شنی هر چقدر آب بدهیم خیلی اهیمت ندارد . از طرفی در خاکهای رسی بعلت جذب بالای آب در این نوع خاکها گیاه از آب موجود آنطوریکه باید شاید نمی تواند استفاده نماید .
درجدول زیر آب قابل استفاده در خاکهای مختلف نشان داده شده .

میزان آب در ارتفاع 150 برحسب میلیمتر(mm ) نقطه پژمردگی (گرم) آب قابل استفاده ظرفیت مزرعه
(گرم ) بافت خاک
105 30 100 S
180 80 200 S.L.
270 120 300 L.S.
300 150 350 L
216 220 400 CL
150 300 450 C

عملیات زراعی
وقتی باغی احداث میشود خاکهای آن باغ سالهای زیادی تحت اشغال در می آید . در سالهای اول برای دفع علفهای هرز با عملیات زراعی از جمله شخم انجام میشود ولی نبایستی شخم عمیق در باغات انجام شود چراکه سبب از بین رفتن ریشه های فرعی میگردد برای کود پاشی یا بصورت سرک روی زمین پاشیده سپس با عملیات زراعی زیر خاک نمود و یــا بصورت چالــکود مصرف کرد .

3- گیــاه

a : نوع گیاه و یا درخت :

درختان مختلف نیازهای غذائی متفاوتی دارند . در جدول زیر نیازهای غذائی بعضی از درختان سیاه ریشه مواد غذائی جذب شده در یک هکتار توسط درختانیکه در سال اول بارده هستند .

کلسیم پتاس فسفر ازت تعداد درختان در هکتار نوع درخت
9/63 7-61 7/15 8/57 86 سیب
6/42 37 8/7 1/33 296 گلابی
8-127 7/80 2/20 5/83 296 هلو
46 6/42 5/9 1/33 296 گوجه
8/73 9/63 4/17 51 593 به


b : پایه درخت
c : سن درخت
d : بزرگی درخت
e : فاصله کاشت

C : سن درخت
سن درخت متناسب با بزرگی درخت نیز میباشد . روی این اصل وقتی سن درخت افزایش یابد میزان کود مصرفی نیز افزایش می یابد . فقط این افزایش در پیک تولید متوقف میشود .

D : بزرگی درخت
بزرگی درخت رابطه نزدیکی با میزان مصرف کود دارد . معیار بزرگی درخت قطر ساقه است یعنی اگر قطر درخت افزایش یابد مصرف کود نیز اضافه میشود .

E : فاصله کاشت
با افزایش تعداد درخت در هکتار میزان مصرف کود نیز افزایش می یابد .

موانع خاک رسی در ردیف باد شکن های کوتاه قرار می گیرد در بسیاری از مناطق قبل از کاشتن گیاهان شن دوستی مانند تاغ برای جلوگیری از حرکت شن ها ابتدا موانع خاک رسی را در روی تپه های شنی ایجاد می کنند. کارایی موانع خاک رس برای کنترل شن ها در نزدیک مزارع و کانالهای آبیاری بسیار رضایت بخش است. باد شکن های خاک رسی برای کنترل شن بوسیله مردم محلی که در اینگونه محلها زندگی می کنند بخوبی پذیرفته شده و بکار گرفته می شود
بطور معمول موانع خاک رسی در قسمت های پایین تر تپه های شنی (تقریبا 3/2 شیب تپه ) شیب های رو به باد ایجاد می شود . قبل از احداث موانع، خطوط کاری باید با توجه به جهت وزش باد، شکل تپه های شنی،اندازه وفاصله ردیف ها و مقطع تپه شنی تعیین شوند. پشته های باریک رسی در طول خطوط طراحی با خاکهایی که از مناطق پست بین تپه های شنی جمع آوری می شود احداث می شوند. معمولا فواصل بین ردیف ها سه متر وارتفاع پشته ها حدود 20 سانتی متر در نظر گرفته می شود (تصویر9 ).

 
پشته های رسی به دلیل جمع آوری آب باران می توانند شرایط رطوبتی را در شن زارها بهبود بخشند. بر اساس مشاهدات ، با یک بارندگی 25 سانتی متری در طول چهار روز، آب نفوذ یا فته در روی تپه های محافظت شده بوسیله پشته های رسی تا عمق 5/28 تا 6/35 سانتی متر رسیده است در حالیکه در روی تپه های شنی لخت، عمق نفوذ از 5/18 تا 23 سانتی متر اندازه گیری شده است.
آب محتوی خاک در عمق 15-0 سانتی متر برای شن های محافظت شده بوسیله باد شکن های بلند 35/13 میلی متر، با باد شکن های کوتاه 10 میلی متر و برای تپه های شنی با موانع خاک رس 65/16 –16 میلی متر اندازه گیری شده است. عمق لایه های خشک شن در تپه های شنی که بوسیله پشته های رسی و موانع ساقه گندم محافظت می شوند به ترتیب معادل 10-8 سانتی متر و20-18 سانتی متر است. بنابراین پشته های رسی نسبت به روش های دیگر شرایط بهتری را برای ایجاد پو شش گیاهی بوجود می آورند .
در 20 سانتی متر بالای سطح زمین،  پشته های رسی  می توانند سرعت باد را 33-27 درصد کاهش دهند همین افت سرعت باد در باد شکن های بلند تا 42 درصد و در باد شکن های کوتاه 17-8 درصد است. در ارتفاع 2متری از سطح زمین، پشته های رسی سرعت باد را تا 40 درصد و بیشتر کاهش می دهند در حالیکه موانع ساقه گندم سرعت باد را 40-10 درصد کاهش می دهند، بنابراین از جنبه عمل حفاظتی برای نهالکاری،  پشته های رسی از روش های دیگر کارایی بهتری دارد.
هزینه احداث موانع رسی نیز در مقام  مقایسه ارزانتر از سایر روش هاست زیرا فقط به نیروی کارگری احتیاج است. مواد مورد نیاز برای احداث این موانع نیز در مناطق پست بین تپه های شنی موجود است به این ترتیب در مناطقی که منبع خاک رس وجود دارد وتهیه ساقه های گندم یا شاخه های در ختان بسادگی میسر نیست ایجاد پشته های رسی بهترین انتخاب است. بطور معمول اگر موانع خاک رسی به درستی ایجاد شوند دوام آنها به 5-4 سال می رسد از طرف دیگر گیاهانی مانند تاغ که در شن زار ها کاشته می شود کارایی موثر آنها برای عمل تثبیت وکنترل شن 3-2 سال پس از کاشت است. از این نظر در این روش گیاهان می توانند جایگزین خوبی برای آنها در زمینه کنترل وتثبیت حرکت شن ها باشند.
 در زمینه کنترل مکانیکی تثبیت شن های روان در کشور چین از روشهای دیگری مثل سنگ ریزه و ساقه های سایرگیاهان نیز استفاده  بعمل آمده است. نتایج نشان داده که تمام این روشها می توانند برای تثبیت شن استفاده شوند ولی کارایی دو روش فوق را ندارند. این روشها فقط در بعضی مناطق خاص و بطور محدود بکار گرفته شده اند.