مناطقی که در مجاورت تونلهای باد و شنزارها قرار دارند , دایما توسط توفانهای شن تهدید می شوند مناطقی مانند شهر یزد , تونل باد میبد , شهر زابل و ...
توفانهای شن اغلب در مناطقی از کویر که فاقد پوشش گیاهی هستند و یا بخاطر استفاده بی رویه , زمین پوشش گیاهی خود را از دست داده است روی می دهند . زمین عاری از گیاه و وزش بادهای با سرعت زیاد مهمترین عوامل تشکیل این نوع توفانها هستند . بهره برداری بی رویه بمنظور تامین سوخت وقوع خشکسالی های پیاپی و نیز کاهش سطح سفره آبهای زیرزمینی منجر به گسترش بیابانها و حرکت ماسه های روان می گردد . کاهش دید در روزهای توفانی و بروز تصادفات جاده ای در محورهای مواصلاتی یکی دیگر از تبعات منفی توفانهای شنی است .در یکی از شاخص ترین این تصادفات در سال 1379 بیش از 40 دستگاه خودروی سبک وسنگین در محور ترانزیتی بندر عباس - تهران در محدوده ای موسوم به کانال باد میبد به همدیگر برخورد کردند.بروز این توفانها در بسیاری از موارد منجر به لغو ویا تاخیر در پرواز هواپیماها می شود . در طی 100 سال گذشته بیش از 3 روستا بطور کامل در حوالی شهر یزد در زیر ماسه های روان مدفون شده است .
تاریخچه ای از توفانهای شن
یک سیاح خارجی به نام استاک (1881 م) درباره توفانهاو هجوم ماسه ها می نویسد در یک بعداز ظهر اواخر ماه می (خرداد) به دنبال توفان تیره رنگی لایه ای از خاک تمام حیاط خانه محل اقامت من را پوشاند، در موقع عبور از یزد به سمت شمال غرب در فاصله 6 مایل انگلیسی (10 کیلومتر) باید از میان تپه های ماسه ای عبور می کردیم و به همین دلیل دوبار راهمان را گم کردیم . این همان دریای شنی است که پیش بینی می شود روزی شهر یزد را غرق کند.
در سال 1379 وزش توفان , شهر یزد را در تاریکی مطلق فروبرد وموجب رعب وحشت مردم به ویژه کودکان وسالمندان گردید.
نحوه برخورد
در مواقعی که شدت وزش باد زیاد است از سفر به مناطق کویری خودداری کنید . مناطقی که در آنها توفان شن گزارش شده است را شناسایی کنید و قبل از انجام سفر , از وضعیت آب و هوای منطقه اطمینان حاصل کنید . در صورتی که در مناطق کویری دچار توفان شن شدید , اگر مسیر بازگشت در جهت وزش باد است , از ادامه مسیر خود داری کنید و باز گردید . به علت کاهش زیاد شعاع دید در زمان توفان با احتیاط کامل برانید. در صورتی که جهت وزش خلاف مسیر بازگشت است , سر خودرو را در جهت وزش باد قرار دهید و سپس خودرو را خاموش کنید . هر از گاهی خودرو را روشن کنید و حدود چند متر به جلو برانید و سپس پارچه ای نمناک به دور سر خود بپیچید به گونه ای که صورت شما را کاملا بپوشاند و سپس از خودرو خارج شوید و ماسه های انباشته شده بر روی خودرو را به کناری بزنید . در صورتی که پیاده سفر کرده اید , مانند روش بالا عمل کنید و در پشت گیاهان و یا صخره ها پناه بگیرید تا توفان تمام شود .
ذرات گرد و غبار یکی از عوامل مهم تشدید کننده بیماریهای تنفسی میباشد ومنجر به شیوع انواع بیماریهای ریوی نظیر آسم، برونشیت های مزمن و فیبروز دهنده های ریه می شود . همچنین این ذرات می توانند صدمات جدی به چشمان شما وارد کند .
